Doğal güzellikleri, benzersiz doğası ve yetiştirdiği aşçılar ile ünlü olan Bolu, kendine has mutfak kültürü ile dikkat çekmeyi başarıyor. Bolu’nun bir ilçesi olan Mengen, dünya çapında ün kazanmış pek çok aşçının memleketi durumunda. Bu durum da Bolu mutfağına ayrı bir değer katıyor.
Bolu’nun meşhur yemekleri sunum ve lezzet olarak mutlaka tatmanız gereken yemeklerden oluşuyor. Seyahatinizi daha keyifli hale getirecek ve mutlaka denemeniz gereken Bolu lezzetleri şu şekilde sıralanabilir:
- Orman Kebabı
- Abant Kebabı
- Ovmaç Çorbası
- Yayla Çorbası
- Kedi Batmaz
- Mengen Pilavı
- Kandırık Dolması
- Kızılcık Tarhana Çorbası
- Cevizli Keşli Erişte
- Kabaklı Gözleme
Şehirde denemeniz gereken lezzetler elbette bunlarla sınırlı değil. Yaz ve kış aylarında ziyaret edilen ve doğal güzellikleri ile ziyaretçilerini büyülemeyi başaran Bolu, kendine has lezzetleri ile dikkat çekiyor. Ana yemeklerden çorbalara, mezelerden tatlılara oldukça geniş ve köklü bir mutfağa sahip olan Bolu; farklı zamanlarda tattığınız yemeklerin Bolu mutfağına özgü versiyonlarını denemeniz konusunda sizlere özel bir fırsat sunuyor.
Bolu lezzetleri her yıl binlerce yerli ve yabancı turistin şehri adeta akın etmesine yol açıyor. Türkiye’nin gastronomi şehirlerinden biri olan Bolu, farklı damak tatlarına uygun olabilecek lezzetleri sayesinde bütün ziyaretçilerini memnun etmeyi başarıyor.
1.Orman Kebabı
Bolu usulü orman kebabının kökenlerinin Osmanlı mutfağını dayandığı biliniyor. Günümüzde Bolu yöresine özgü bir yemek olarak bilinen ve kuzu eti ile hazırlanan orman kebabı; kerevizden patlıcana, biberden bezelyeye pek çok sebzenin bir araya gelmesiyle hazırlanan zengin bir yemek.
Orman kebabının ismini almasını sağlayan ve diğer kebaplardan ayrılmasına yol açan en önemli özelliği içerisinde bulunan farklı türlerdeki sebzeler. Özellikle bezelye oldukça yoğun şekilde kullanılıyor. Bu sayede doyurucu ve lezzetli bir tat olmayı başarıyor.
Bolu’da bulunan restoranlarda bulabileceğiniz orman kebabı özellikle akşam yemekleri için tercih ediliyor. Genellikle yanında pilav ile servis ediliyor.
2.Abant Kebabı
Bolu’nun en meşhur yemeklerinden biri olan Abant kebabı, bildiğiniz kebap tariflerini sizlere unutturmaya aday! Kızarmış ekmek ve patlıcan ile hazırlanan bu lezzet vejetaryen beslenme tarzına sahip olanlar tarafından da tercih edilebilecek bir alternatif. Fakat orijinal tarifte harcın içerisine et konulduğunu söylemek gerekiyor.
Abant kebabını hazırlamak için öncelikle bostan patlıcanı olarak adlandırılan büyük patlıcanlar közleniyor. Ardından etli harç dolduruluyor ve pişirilmeye gönderiliyor. Genellikle üzerinde erimiş kaşar ile servis edilen ve oldukça doyurucu bir lezzet olan Abant kebabı, Abant bölgesinde yapıldığı için bu ismi almış. Günümüzde Bolu’da bulunan hemen hemen bütün restoranlarda bu lezzeti bulabilirsiniz.
3.Ovmaç Çorbası
Ana yemek öncesi keyifli ve sıcak bir başlangıç yapmak isteyenlerin tercihi olan ovmaç çorbasını farklı yerlerde denemiş olabilirsiniz. Ancak bu deneyimi daha unutulmaz hale getirmek istiyorsanız Bolu’da hazırlanan ovmaç çorbasını mutlaka denemenizi öneriyoruz.
Ovmaç çorbası için malzemeler oldukça sınırlı ve basit. Temelde salça ve hamur parçaları ile hazırlanıyor olsa da birçok farklı malzemenin tadını aynı anda alabileceğiniz ve çok malzemeli bir çorba içiyormuş gibi hissedebileceğiniz bir lezzet.
Ovmaç çorbası hem yaz hem kış aylarında tercih ediliyor olsa da özellikle kış aylarında içini ısıtmak isteyenlerin en sevdiği seçeneklerden biri oluyor. Ana yemek öncesi mide yumuşatan ovmaç çorbası, doyurucu bir seçenek olması sebebiyle de dikkat çekiyor.
4.Yayla Çorbası
Yemeklerden önce mideyi rahatlatan ve hazmı kolaylaştıran çorbalar kış aylarında iç ısıtan bir seçenek olmaları sebebiyle de tercih ediliyor. Yayla çorbası Türk mutfağına ait ve pek çok farklı kültürde görülebilecek bir lezzet olmasına rağmen Bolu usulü yapılan yayla çorbası lezzet ve sunum açısından farklılık taşıyor.
Klasik yayla çorbasından farklı olarak Bolu usulü yayla çorbasında dereotu ve maydanoz bulunuyor. Bunun haricinde pirinç, yoğurt, un, yumurta ile hazırlanan ve üzerine baharat ve yağ yakılarak servis edilen yayla çorbası, içindeki malzemeler sayesinde içimi yumuşak ve damaklarda lezzet bırakacak özellikler taşıyor. Özellikle ana yemek öncesinde tercih edeceğiniz yayla çorbası sayesinde lezzetli bir deneyim yaşayabilirsiniz.
5.Kedi Batmaz
Mısır unu ile hazırlanan ve Bolu’ya ait bir yemek olan kedi batmaz, ismi ile dikkat çeken bir lezzet. Yalnızca birkaç malzemeyle hazırlanan ve temelde bir helva olan kedi batmaz oldukça pratik bir şekilde hazırlandığı için yöre halkı tarafından evlerde sıklıkla yapılıyor. İçerisinde mısır unu, su, tuz, bal ve ceviz içi bulunuyor.
Tatlı ihtiyacını karşılayan, kolay bir şekilde hazırlanan ve pratik bir lezzet olan kedi batmaz, pratik bir şekilde hazırlanıyor olsa da ustalar tarafından yapıldığında çok daha lezzetli hale geliyor. Tencerede hiç iz bırakmayana kadar pişirilerek servis ediliyor. Yöresel restoranların neredeyse tamamında bulunan kedi batmaz, ana yemekler sonrası tatlı olarak ikram ediliyor.
6.Mengen Pilavı
Türkiye’nin gastronomik açıdan en önemli ilçesi Bolu’da bulunan Mengen olarak bilinir. Bugüne dek yetiştirdiği aşçılar ile dikkat çeken bir ilçe olan Mengen, yöreye ait lezzetleri ile de sık ziyaret edilen bir ilçe konumunda.
Mengen pilavı ise ilk olarak Mengen’de yapılmış olsa da günümüzde Bolu’ya mal olmuş ve şehirde en çok tercih edilen pilav çeşitlerinden birisi konumunda. Kuşbaşı et ve mantar ile hazırlanan dolayısıyla bir iç pilavı olarak da değerlendirilebilecek olan Mengen pilavına dolmalık fıstık, ceviz ve badem de ekleniyor.
Klasik pilavlardan çok daha aromatik ve lezzetli olan Mengen pilavı içerisinde bulunan kuşbaşı et sebebiyle ana yemek olarak tercih ediliyor. Genellikle yanında ayran ile servis edilen bu lezzet hem öğle hem de akşam yemekleri için en çok tercih edilen seçeneklerden birisi konumunda. Mengen pilavını denemek için Bolu’da Gezilecek Yerler listesinin başında yer alan Mengen’i ziyaret edebilirsiniz. Genellikle ayran ile tercih edilen bu pilav, hafif ancak leziz tadıyla ana yemeklerin yanında başarılı bir eşlikçi oluyor.
7.Kaldırık Dolması
Bolu lezzetleri denildiğinde akla gelen ilk seçeneklerden birisi de kaldırık dolması olarak bilinen özel dolma. İsmini kaldırık sebzesinden alan kaldırık dolması, kaldırık adı verilen sebze ile hazırlanıyor.
Besleyici, ödem attırıcı ve diyetik bir sebze olması; kaldırık dolmasının diyet yapan kişiler için de uygun olmasını sağlıyor. Bunun yanı sıra tarifte un, soğan, süt, salça, yumurta, yağ, sarımsak gibi malzemeler de bulunuyor.
Tıpkı yaprak sarması gibi iç harç yerleştirilerek sarılan ve ardından soslu bir şekilde pişirilen kaldırık dolması yaprak sarmasından daha aromatik bir lezzete sahip. Yöre halkı tarafından evlerde sıklıkla yapılan bu lezzeti bazı esnaf lokantalarında deneyebilirsiniz. Şimdiye kadar tatmadığınız bir lezzetse özel bir deneyim yaşayacağınızı unutmamalısınız.
8.Kızılcık Tarhana Çorbası
Tarhana her yöre için en önemli çorbalardan biri olsa da Bolu’da kullanılan tarhanalar diğerlerine göre biraz daha farklı şekilde yapılıyor. 2018 yılında Coğrafi İşaretli Ürün olarak tescillenen Bolu’da kızılcık tarhanası klasik tarhanadan daha farklı.
1 ile 3 mm partikül boyutuna sahip ve pembe ile kırmızıya çalan bir rengi bulunan kızılcık tarhana toz halde pişmemiş bir yöresel ürün. Geleneksel tarhanadan en önemli farkı ise yapım aşamasında yoğurt kullanılıyor olması. Bolu’da yetişen kızılcıklardan elde edilen meyve püresi, kırmızı ekmeklik buğday unu ve yemeklik tuzun belirli oranlarda karıştırılarak hazırlandığı tarhana; kızılcık tarhana çorbası yapmak için kullanılıyor. Bu çorbayı yöresel restoranlarda deneyebilir ve yöresel ürünler satan yerlerden paketli şekilde satın alarak kendi evinizde de yapabilirsiniz.
9.Cevizli Keşli Erişte
Bolu mutfağı farklı lezzetleri bir arada kullanın ancak özellikle peynir çeşitlerini sık sık yer veren bir kültüre sahip. Mutfağı için en çok tercih edilen peynirlerin arasında ise keş ve Mengen peyniri geliyor.
Süzme yoğurttan yapılan sert bir çökelek olan keş peyniri, özellikle erişte ve makarna gibi karbonhidratlar ile benzersiz bir uyum yakalıyor. Bolu için yöresel bir lezzet sayılabilecek cevizli keşli erişte ise bölgenin en kolay hazırlanan ancak en lezzetli yemeklerinden biri olması sebebiyle dikkat çekiyor.
İlk olarak erişteler tereyağında kavruluyor ve ardından ceviz ve keş ile buluşturuluyor. Çoğu zaman yoğurt ile servis edilen bu lezzet hem yaz hem de kış aylarında yöre halkı tarafından en sevilen makarna çeşitlerinden biri oluyor! Bu lezzet, Bolu mutfağı içerisinde pek çok alternatif bulunduğunu da gösteriyor.
10.Kabaklı Gözleme
Türk mutfağı için önemli bir hamur işi olan gözleme, pek çok farklı çeşidi ve çeşitli iç harçları ile hazırlanan bir lezzet. Haşhaşlı, patatesli ya da peynirli olarak farklı çeşitlerini başka yörelerde yemiş olabilirsiniz. Öyle ki kabaklı harç ile hazırlanan çeşidi de yemiş olabilirsiniz ancak Bolu usulü kabaklı gözlemenin bugüne kadar yediğiniz bütün gözlemeleri unutturacağını bilmelisiniz.
Bolu’da üretilen ve klasik kabaklardan daha farklı bir kabak türü olan kara kabak kullanılarak hazırlanan kabaklı gözleme klasik gözlemelerden tat olarak farklılık taşıyor. Farklı olmasını sağlayan yalnızca içerisinde kullanılan kabak değil, üzerine özenli bir şekilde serpiştirilen şeker oluyor.
Yufka olarak açılan iki kat hamurun arasına rendelenmiş ve ardından kavrulmuş kara kabaktan hazırlanan harç konularak sacda pişiriliyor. Üzerine şeker serpilerek servis edilen kabaklı gözleme, Bolu’da özellikle sabah kahvaltılarında en çok tercih edilen hamur işlerinden biri oluyor.
11.Etli Mantı
Etli mantı ya da Bolu mantısı ismi ile anılan ve klasik mantıyı andıran bu lezzetin, özellikle mantı sevenler tarafından hayat boyu unutulmayacak bir tat olduğunu söylemek gerek! Mantı denildiğinde akıllara ilk olarak Kayseri geliyor olsa da Bolu seyahatiniz esnasında Bolu usulü yapılan mantıyı mutlaka denemelisiniz.
Bolu mantısının klasik mantıdan en önemli özelliği iç harcında kıyma değil, mantar kullanılıyor olması! Bu özelliği ile vejetaryen beslenme tarzına sahip olan kişiler tarafından da gönül rahatlığıyla tüketilebilir. Bunun haricinde klasik mantı ile tamamen aynı olan Bolu mantısı, tıpkı klasik mantı gibi yoğurt ve sos ile servis ediliyor.
Ancak tercihinizi iç harcında mantar olan değil etli şekilde hazırlanmış mantıdan yana yapmak istiyorsanız etli mantı da tercih edebilirsiniz. Doyurucu ve lezzetli bir seçenek olması sebebiyle tercih edilen Bolu etli mantı daha yuvarlak bir şekle sahip. Bu özelliğiyle de klasik mantıdan ayrılıyor.
12.Mengen Kuzu Güveç
Kuşbaşı et ile hazırlanan Mengen kuzu güveç, arpacık soğan ve sarımsak eklenerek orta ateşte pişirilen bir et yemeği. Et, suyunu çekince bir bardak su ekleniyor ve hafif ateşte pişirilmeye bırakılan yemeğe dolma biber ve mantar ufak parçalar halinde ekleniyor. Ara ara su eklenerek pişirilen ve etler yumuşadığında kekik ilave edilen Mengen kuzu güveç, son aşamada üzerine konulan yufka ile sıcak şekilde servis ediliyor.
13.Çantıklı Pide
Bolu’ya ait bir pide çeşidi olan çantıklı pide, bol mayalı hamurun elde açılması ile hazırlanıyor. Kıyma, domates ve soğan ile hazırlanan harcın hamurun ortasına yerleştirilmesi ve ardından fırına gönderilmesi ile pişiriliyor.
Çantıklı pide yöre halkı tarafından evlerde de hazırlanan bir lezzet ancak bu lezzeti denemek istiyorsanız şehrin farklı yerlerinde bulunan fırınları ya da pastaneleri tercih edebilirsiniz. Sabah kahvaltılarından öğle yemeğine, hemen her öğün için tercih edilen çantıklı pide; sevilen bir alternatif olmayı başarıyor.
14.Kaşık Atması
Un, su, yumurta, tereyağı ve tuz ile hazırlanan dolayısıyla oldukça az malzeme ile hazırlanan kaşık atması; hamur işi ve börek kategorisinde yer alan bir lezzet. Malzemeler hazırlanarak bir hamur elde ediliyor ve ardından hamur kaşık ile tencerede kaynayan suya atılıyor. Haşlanarak pişirilen bu lezzet, tereyağı ve ceviz ile servis ediliyor.
Hem lezzetli hem de kolay hazırlanan bir yemek olması kaşık atmasına duyulan ilgiyi arttırıyor. Bu yemek ana yemeklerin yanında tüketilebileceği gibi, tek başına da tüketiliyor. Kaşık atması denemek için yöresel lezzetler hazırlayan restoranları tercih edebilirsiniz!
15.Saray Helvası
Çekme helva ya da saray helvası olarak adlandırılan bu lezzeti Kastamonu ve çevresinde de görmüş olabilirsiniz. Bölgedeki paket olarak da alarak arkadaşlarınıza veya ailenize hediye olarak götürebileceğini saray helvası yalnızca beş malzemeyle hazırlanıyor olmasına rağmen oldukça lezzetli. Saray helvasının en büyük özelliği ise hafif ve damakta dağılan lezzeti. Bu sayede herkes tarafından sevilebilecek bir tat barındırıyor.
Yalnızca ana ve ara yemekleri ile değil tatlıları ile de dikkat çeken bir şehir olan Bolu, hemen her adımda bir tatlıcıyla karşılaşmanıza imkan tanıyacak bir şehir. Bolu’da yer alan tatlıcılardan saray helvası satın alabilir veya dükkan içerisinde deneyebilirsiniz. Günümüzde fıstık veya çikolata kaplı gibi farklı çeşitleri ile de üretilen saray helvası, hediye olarak da tercih edilebilecek sevilen bir alternatif.
16.Palize
Palize ya da paluze adı ile anılan bu lezzet nişasta ile hazırlanıyor. Buğday nişastası, şeker ve su ile hazırlanan palize muhallebiyi andırsa da muhallebiden farklı olarak içerisinde süt bulundurmuyor. Su ile açılan nişasta şekerli suya karıştırılarak muhallebi kıvamına gelene dek pişiriliyor.
Kaselerde servis edilen ve soğuyuncaya kadar dinlendirilen palize, az malzeme ile yapılıyor olmasına rağmen tatlı bir lezzet. Tatlı olarak da tercih edilen palize, genellikle üzerine çeşitli şurupların da eklenmesiyle pastanelerde servis edilebiliyor.
17.Kara Kabak Tatlısı
Tatlıları ile dikkat çekmeyi başaran Bolu’nun en sevilen tatlısı kara kabak tatlısı oluyor. Bolu’da üretilen ve klasik kabaktan daha farklı bir çeşit olan kara kabakların dış kabukları soyulmuyor, yalnızca içi boşaltılıyor. Üçgen şeklinde doğranan ve kabuklar altta kalacak şekilde tencereye yerleştirilen kara kabak tatlısı, toz şeker ve su ile pişiriliyor. Kısık ateşte pişirilen ve oldukça lezzetli olan kara kabak tatlısı servis edilmeden önce en az bir gün dinlendiriliyor.
Kara kabak tatlısını Bolu’da hizmet veren esnaf lokantalarında ya da yöresel restoranlarda deneyebilirsiniz. Hemen her restoranda bulunabilecek kara kabak tatlısı, Bolu’nun en sevilen tatlılarından biri olmasının yanı sıra hafif bir lezzet olması sebebiyle de hem yaz hem de kış aylarında tercih ediliyor.
18.Kızılcık Şurubu
Bolu’ya ait pek çok yemek ve tatlı olsa da şurup gibi lezzetler de Bolu mutfağında bulunuyor. Kızılcık, su, şeker, soğuk su ve limon suyu ile hazırlanan kızılcık şurubu, karavu şerbeti ismi ile de anılıyor. Karadeniz Bölgesi’nde de görmenin mümkün olduğu kızılcık şurubu, birçok farklı amaç için kullanılıyor.
Kızılcık şurubunun birçok faydası bulunuyor. İltihap giderici özelliği sebebiyle tüketilen ancak tatlılar için de kullanılan kızılcık şurubu, Bolu’da birçok yerde satılıyor. Şişelenmiş olarak bulabileceğiniz gibi doğrudan taze bir şekilde hazırlayan yerlere de denk gelebilirsiniz. Keskin ancak dengeli tadıyla ferahlamak ya da kızılcıkların şifasından yararlanmak için tercih edeceğiniz bu lezzetin tadını ağır bulursanız su ile biraz inceltip de tüketebilirsiniz.
