Kaplıcaları ile ünlü bir şehir olan Niğde, mutfağı ile de dikkat çekmeyi başarıyor. Bugüne dek farklı medeniyetlerin hakimiyeti altına gitmiş bir şehir olduğu için çeşitlilik gösteren bir mutfağa sahip olan Niğde, lezzetli yemekler yemeye imkan tanıyor. Niğde mutfağı içerisinde farklı damak tatlarına hitap eden lezzetler bulunuyor. Niğde yöresel lezzetleri sayesinde kenti ziyaret eden herkes için damak tadına uygun tatlar sunmayı başarıyor.
Niğde yöresinin en temel özelliklerinden biri kış ayları için yaz aylarından yemek hazırlığı yapılması. Konserve olarak hazırlanan ve yaz aylarında tüketilen yemekler oldukça popüler. Bununla birlikte farklı damak tatlarına hitap edebilecek çeşitlilikte olduğunu da söylemek gerekiyor. Yılın her mevsimi ziyaret edilebilecek bir şehir olan Niğde’de mutlaka denenmesi gereken pek çok yemek bulunuyor.
Niğde’nin meşhur yemekleri:
- Cevizli Erişte
- Etli Bamya
- Mazaklı Köftesi
- Niğde Tava
- Pirinçli Elma Dolması
- Ayva Boranası
- Niğde Tarhanası
- Kabak Musakka
- Niğde Usulü Kuymak
- Söğürme
Kış aylarında yağışlı bir şehir olan Niğde’ye turistik seyahatler için en uygun mevsim yaz ve bahar ayları. Hava ya da karayoluyla ulaşım sağlanabilecek bir şehir olan Niğde’de hava limanı bulunmadığı için eğer hava yoluyla ulaşmak istiyorsanız en yakın havalimanı olan Nevşehir Kapadokya Havalimanı’nı kullanmalısınız. Niğde lezzetlerini denemek için merkezde ve ilçelerde bulunan restoranları ya da ev yemekleri hazırlayan lokantaları tercih edebilirsiniz.
1.Cevizli Erişte
Niğde’nin yöresel yemekleri arasında öne çıkan ancak farklı şehirlerde de deneme şansı yakalamış olabileceğiniz cevizli erişte, Niğde mutfağının temel taşlarından birisi. Elde açılan hamurların erişte boyutunda kesildikten sonra ceviz ve peynirle buluşturulmasıyla hazırlanan cevizli erişte, et ya da tavuk yemeklerinin yanında servis edilebileceği gibi, tek başına da tüketilebilir.
İçerisinde bulunan peynir ve ceviz sebebiyle doyurucu özelliği ile öne çıkan ve besleyici bir aperatif olan cevizli erişte, genellikle yaz aylarında hazırlanan ve kurtulan erişteler ile kış aylarında pişirilir. Pratik bir yemek olduğu için yöre halkı tarafından evlerde sık sık hazırlanan bu lezzet yöresel yemekler hazırlayan restoranlarda da bulunabilir.
2.Etli Bamya
Türk mutfağı için en önemli sebzelerden biri olan bamya, genellikle zeytinyağlı olarak pişirilir ve yaz aylarında soğuk şekilde tüketilir. Eğer bamya yemekten hoşlanıyor ve farklı bir versiyonunu denemek istiyorsanız Niğde’nin önemli lezzetlerinden biri olan etli bamyaya bir şans vermelisiniz. Bamya sevmeyenlerin bile severek tükettikleri, hem besleyici hem de lezzetli bir yemek olan etli bamya, büyük parçalanmış etlerin kuru soğan, sıvıyağ, salça ve domatesle kavrulması ardından bamyalarla buluşturulması.
Çoğunlukla evlerde hazırlanan ancak ev yemekleri hazırlayan restoranlarda bulabileceğiniz etli bamya, kolay bulunabilir malzemelerle hazırlanan, pratik bir tencere yemeği. Buna rağmen çok lezzetli olmasa sevilerek tüketilmesini sağlar.
3.Mazaklı Köftesi
Niğde yöresine ait bir köfte olan ve yöre halkı tarafından genellikle evlerde hazırlanan mazaklı köftesi, klasik köftelerden farklı bir lezzete sahip. En önemli farkı ise içerisinde bulunan bulgur.
Baharatlar, bulgur ve kıymanın bir araya getirilip uzun bir süre yoğrulmasıyla hazırlanan mazaklı köftesine sıcak su ve limon ile şekil verilir. Klasik köftelerden daha minik toplar halinde şekil verilen, salça ve kuru nane ile hazırlanan su içerisinde 15 dakika kadar pişirilen mazaklı köftesi, içerisinde bulunan bulgur sebebiyle hem doyurucu hem de sağlıklı. Her mevsim tüketilen bu lezzeti şehir merkezinde bulunan ve yöresel yemek menüsüne sahip olan lokantalarda deneyebilirsiniz.
4.Niğde Tava
Türk mutfağı için en önemli lezzetlerin arasında et yemekleri gelir. Bir tür et yemeği olan ve Niğde mutfağı için önemli bir rol oynayan Niğde tava, Niğde ve ilçelerinde özellikle zengin akşam yemekleri için en çok hazırlanan yemeklerden biridir.
Toprak güveçte veya tavada hazırlanan, içerisinde kuşbaşı et, biber, soğan, domates ve baharatlar bulunan Niğde tava, genellikle akşam yemeklerinde tüketiliyor olsa da öğle yemeği için de iyi bir tercih olabilir. Koyun kaburgasından elde edilen kuşbaşı etlerle hazırlanan ve yapımı ustalık gerektiren Niğde tavayı şehrin bütün lokantalarında bulabilirsiniz.
5.Pirinçli Elma Dolması
Niğde mutfağının birçok açıdan çeşitli olduğunu ve farklı deneyimler sunduğunu söylemek mümkün. Et gibi tuzlu malzemelerin genellikle tatlı olduğu için tüketilen meyveler ile bir araya getirilmesi ise Niğde mutfağı için alışılmış bir durumdur. Bu yemeklerden biri olan ve yöre halkı tarafından sevilerek tüketilen pirinçli elma dolması, içi oyulan elmalar ile kıymalı iç harcın buluşturulması.
Genellikle iç harcın içerisinde kıyma, yağ, tuz ve pirinç bulunur. Elmanın ekşi aroması ile lezzetli kıymalı harcın bir araya gelmesi, farklı bir dolma deneyimi yaşamanızı sağlar. Çoğunlukla akşam yemeklerinde tüketilen ve yöresel yemekleri hazırlayan bütün restoranlarda bulunan pirinçli elma dolması, Niğde’de denenmesi gereken lezzetlerin başında gelir.
6.Ayva Boranası
Yemeklerin içerisinde meyve kullanılması Osmanlı mutfağından bugüne gelebilmeyi başarmış, eski bir gelenek. Bu geleneğe uygun şekilde hazırlanan ve Niğde’ye ait olan lezzetlerden bir diğeri ise ayva boranası. Kırşehir mutfağında da kendine yer bulan ancak Niğde’ye ait olan bu lezzet, ayva, kuzu eti, soğan, pekmez ve baharatları bir araya getirir. Sıcak servis edilen, içeriğindeki malzemeler sebebiyle doyurucu ve besleyici olan ayva boranası, et yemeklerine farklı bir yorum olarak değerlendirilebilir. Şehir merkezinde bulunan ve yöresel yemek menüsüne sahip olan lokantalarda deneme şansı yakalayabileceğiniz ayva boranası genellikle pilavla servis edilir.
7.Niğde Tarhanası
Niğde’de gezilecek yerler konusunda önemli bir zenginliğe sahip. Kültürel ve tarihi açıdan dikkat çekici bir şehir olan Niğde, farklı tatil ihtiyaçlarını başarıyla karşılar. Yılın dört mevsimi boyunca turistik amaçlarla ziyaret edilen bu şehrin bu denli popüler hale gelmesini sağlayan en önemli özelliklerinden biri ise mutfağı.
Çeşitli bir mutfağa sahip olan ve değişen damak tatlarına başarıyla uyum sağlayan Niğde, farklı yörelerde denemiş olabileceğiniz lezzetleri kendine uygun şekilde yorumlar. Bunlardan biri ise Niğde tarhanası.
Türk mutfağı için en önemli çorbalardan biri olan ve yaz aylarında hazırlanarak kış aylarında tüketilen tarhana, 7’en 70’e sevilir. Niğde tarhanası da farklı yörelerdeki tarhanalar gibi ıslatılan tarhananın erimiş yağ eklenerek salça ile pişirilmesiyle hazırlanır. Niğde tarhanasını yöresel yemekler hazırlayan restoranlarda deneyebilir, eğer beğenirseniz dükkanlardan paketli şekilde satın alabilirsiniz.
8.Kabak Musakka
Niğde’nin geleneksel mutfağı farklı damak tatlarına hitap edebilmeyi başarıyor. Bu mutfağın sembolik özelliklerine bakıldığında sebze ve etin sık sık bir arada kullanıldığı görülüyor. Bu duruma örnek olarak verilebilecek yemeklerden biri ise kabak musakka. Halka şekilde doğranan kabaklar belli bir süre tuzlu suda bekletilir daha sonra bir tencere içerisinde domates, kıyma, soğan ve tuz birleştirilerek harç oluşturulur. Harcın suyu çektikten ve kabaklar yumuşadıktan sonra ilave edilir. Piştikten sonra maydanoz ve dereotu serpilerek servis edilir. Kabağın besleyiciliği kıymanın lezzeti ile birleştiğinde hem lezzetli hem de doyurucu bir yemek ortaya çıkar. Kabak musakka ev yemeği hazırlayan restoranlarda bulunabilir.
9.Niğde Usulü Kuymak
Özellikle daha önce Karadeniz’e seyahat etme şansı yakaladıysanız kuymak adına verilen bu lezzeti denemiş olabilirsiniz. Bununla birlikte son yıllarda popüler hale gelen Karadeniz kahvaltı Türkiye’nin her yerinde bulunabilir hale geldi. Bu durum kuymak adı verilen lezzetin de aynı oranda popülerleşmesi sağlamış denilebilir.
Orijinal versiyonu Karadeniz yöresine ait olan kuymak, Niğde’de de hazırlanıyor. Orijinal versiyonuyla benzer şekilde hazırlanan ve genellikle yanında çay ve kahvaltılık malzemeler ile servis edilen kuymak, yalnızca kahvaltılarda değil, öğle ve akşam yemeklerinde de tüketiliyor. Merkezde ve ilçelerde bulunan restoran ya da lokantaların büyük bir çoğunluğunda bulabileceğiniz Niğde usulü kuymak, içerisinde kullanılan tereyağı ve peynir sebebiyle oldukça lezzetli.
10.Söğürme
Söğürme adı verilen ve Niğde mutfağı için önemli bir yere sahip olan bu lezzetin en önemli özelliği çoğunlukla Ramazan aylarında hazırlanması. Yapımı ustalık gerektiren lezzetlerden bir diğeri olan dolayısıyla göre halkı tarafından da genellikle restoranlarda tüketilen söğürme, odun ateşinde hazırlandığı takdirde çok daha lezzetli hale gelir.
Söğürme olarak adlandırılan bu yemek kuzu butlarından çıkartılan ve külbastı adı verilen et ile hazırlanır. Kuzu kaburgası kemikli olarak kullanılır, tek tek tuzlandıktan sonra büyük bir tepsi içerisinde biberlerle birlikte yerleştirilir ve odun ateşinde pişmeye bırakılır. Uzun bir yapım süreci olmasının yanı sıra içerisindeki malzemeler sebebiyle oldukça doyurucu olan söğürme, genellikle pilavla servis edilir.
11.Niğde Gazozu
Neredeyse dünyanın her yerine satılan Niğde gazozu, yalnızca Niğde için değil, Türk mutfağı için önemlidir. Niğde gazozunun Türkiye’nin en popüler meşrubatlarından biri olmasının en önemli sebebi helal sertifikasına sahip ilk gazozu olmasıdır. Bununla birlikte Niğde gazozu içerisinde bulunan bütün malzemeler doğaldır. Bu durum meşrubatın çok daha lezzetli hale gelmesini sağlar. 7’den 70’e herkes tarafından sevilerek tüketilen Niğde gazozunu Niğde’nin bütün restoranlarında, marketlerinde ve büfelerinde bulabilirsiniz.
12.Beyaz Kiraz Reçeli
Niğde lezzetleri arasında yalnızca yemeklerin geldiğini düşünmek doğru olmaz. Bugüne dek farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir şehir olduğu için oldukça çeşitli bir mutfağa sahiptir. Mutfağında reçel gibi aperatifler de bulunur.
Niğde’ye özgü tatlılardan biri olarak değerlendirilen ve kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi olan beyaz kiraz reçeli, klasik reçellerden oldukça farklı. Yörede özel olarak yetişen bir kiraz türü olan beyaz kirazlarla hazırlanan, kent kahvaltıcılarında bulabileceğiniz beyaz kiraz reçeli, yöre halkı tarafından genellikle evlerde yapılır.
Mayhoş ve lezzetli olan beyaz kiraz reçelini kahvaltı dükkanlarında paketli şekilde de bularak, satın alabilirsiniz. Böylelikle reçel deneyimini evinize taşıyabilirsiniz.
13.Kuskus Çorbası
Niğde’ye özgü popüler bir çorba olan ve hem yaz hem de kış aylarında sevilerek tüketilen kuskus çorbası, pratik bir şekilde hazırlanır. Bir tür makarna olan kuskusun kuru soğan, kıyma ve sıvı yağ ile pişirildikten sonra salçalı ve baharatlı bir su ile buluşturulması ile hazırlanan Kuskus Çorbası, aniden gelen misafirler için yapılabilecek pratik bir lezzet. İçerisinde az malzeme bulunmasına rağmen hem oldukça doyurucu hem de besleyici.
14.Üzüm Boranası
Niğde’ye özgü lezzetlerden bir diğeri olan üzüm boranası, tıpkı bu mutfakta yer alan diğer et yemekleri gibi et ile meyveyi birleştiren bir lezzet. İçerisinde kuzu incik, siyah kuru üzüm, haşlanmış nohut, pekmez, tereyağı, zeytinyağı, su ve baharatlar bulunuyor. Kapağı kapalı şekilde orta ateşte etler suyunu çekene kadar pişirilen kuzu inciğin üzerine kalan malzemelerin eklenmesi ile hazırlanan, sıcak şekilde servis edilen ve oldukça lezzetli olan üzüm boranası, üzümler sebebiyle aromatik, kuzu incik sebebiyle besleyici ve doyurucu.
15.Sütlü Pancar Çorbası
Niğde’de denemeniz gereken yöresel lezzetlerden bir diğeri ise sütlü pancar çorbası. Klasik çorba tariflerinden farklı olmasının haricinde süt ve pancarı bir arada hayal etmek eğer denemediyseniz zor olabilir. Ancak mutlaka bir fırsat vermeniz gereken bu çorba, hem hafif bir başlangıçtır hem de sindirimi kolaylaştırır.
Bir tencerede yıkanıp temizlenen yarmaların süt ile yumuşayıncaya kadar pişirmesi ve ardından üzerine şeker pancarı ilave edilmesi ile hazırlanan sütlü pancar çorbası, çoğunlukla kış aylarında tüketilir. Sütlü pancar çorbası genellikle evlerde hazırlandığı için restoranlarda bulmak çok kolay değil. Ancak Niğde’ye özgü lezzetler hazırlayan, yöresel bir menüye sahip olan restoranlara giderek şansınızı deneyebilirsiniz.
16.Ditme
Tam bir kış yemeği olan, soğuk kış günlerinde iç ısıtan ve bağışıklığı güçlendiren ditme, Niğde yöresine özgü lezzetlerden bir diğeri. İçerisinde Niğde’de yetişen asma yaprakları ve bulgur bulunur. Dalından toplanan asma yapraklarının orta incelikte kıyılması ve bir miktar tuz ile ovulduktan sonra cam kavanoza alınması gerekir. Bu işlem genellikle yaz aylarında gerçekleşir. Böylelikle kış aylarında ditme yapmak çok daha kolay hale gelir. Yaz aylarında hazırlanan ve kavanozlara yerleştirilen asma yapraklarının bulgur ile buluşturulması ile hazırlanan bir yemek olan ditme, oldukça lezzetlidir. Yaz aylarında yapılan konserve hazırlığı sayesinde kış aylarında pratik bir yemek istendiği takdirde tercih edilen ditmeyi, ev yemeği hazırlayan restoranlarda bulabilirsiniz.
17.Halveter Tatlısı
Niğde özgü halveter tatlısı için yapım şekli ve içerisinde bulunan malzemeler sebebiyle un helvasına benzediği söylenebilir. Ancak farklı özelliklere sahip olduğunu söylemek gerekir. İçerisinde pekmez bulunduğu için koyu renkli olan halveter tatlısı, Niğde mutfağının en sevilen geleneksel tatlılarından biridir. Belirli miktarda un tencerede pembeleşinceye kadar kavrulur ardından pekmez ilave edilir. Topak haline geldikten sonra şeker ve tuz eklenir, ardından helva kıvamına gelene dek pişirilir. Genellikle üzerinde ceviz ile servis edilen, öğle çayın yanına en çok sevilen seçeneklerden biri olan halveter tatlısı yöresel yemekleri hazırlayan restoranlarda bulunabilir.
18.Kaymak Tatlısı
Niğde mutfağına ait enfes lezzetlerden biri olan, yapımı ustalık gerektiren kaymak tatlısı, büyük bir emekle hazırlanıyor. Bu sebeple Niğde’nin geleneksel tatları arasında önemli bir yere sahip.
İç harcında yumurta, pirinç, süt ve şeker kullanılan kaymak tatlısı, geniş bir tepside hazırlanıyor. Talebe göre baklava ya da kare olarak dilimlenen ve üzerine şerbet dökülerek servis edilen kaymak tatlısı, özel misafirler ve zengin akşam yemekleri sonrası ikram için tercih ediliyor. Lokanta ve restoranlarda bulabileceğiniz kaymak tatlısını Niğde’de hizmet veren tatlı dükkanlarında da bulabilirsiniz. Niğde için önemli bir lezzet olan kaymak tatlısı, şerbeti sebebiyle oldukça yoğun bir lezzete sahip.
