Tarihi ve kültürü kadar mutfağıyla da keyifli bir seyahat deneyimi sunan Adana, kendine has yemek kültürünü oluştururken ev sahipliği yaptığı birçok medeniyetten de izler taşıyor. Bu sebeple şehre ait yemeklerde farklı medeniyetlerden izler görmek mümkün.
Farklı lezzetleri kendi damak zevkine uygun olarak birleştirmiş ve günümüze taşımayı başarmış bir mutfak olan Adana mutfağı Batıdan, Yakın Doğudan ve Arap kültüründen esintileri barındırır. Şehrin yemeklerine özellikle Arap ve Anadolu-Türk mutfağından izler görülüyor.
Adana mutfağı; yağlı, hamurlu ve et ağırlıklı yemekler ile ön plana çıkıyor. Yemeklerin içerisinde bolca et, un, bulgur, sebze, baharat ve yağlı malzemeler kullanılır. Adana lezzetleri hazırlanırken süt, yoğurt, peynir ve çökelek gibi malzemelere de sıklıkla yer veriliyor.
Adana’da neredeyse her mutfakta bir et kütüğü ve tokmağı bulunur. Hamur tahtası ve sac gibi genellikle profesyonel mutfaklarda olan malzemelerin Adana’da yöre halkı tarafından evlerin mutfaklarında da kullanıldığı görülebilir.
Sebzelerde, bakliyat türlerinde ve hatta çorbalarda bile et kullanılan bir mutfak olan Adana mutfağı, ete doyacağınız bir tatil vadediyor. Ziyaretiniz esnasında denemeniz gereken Adana’nın meşhur yemekleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Adana’nın Meşhur Yemekleri
- Adana Kebap
- Şırdan Dolması
- Analı Kızlı Çorbası
- Yüksük Çorbası
- Mumbar Dolması
- Fellah Köfte
- Gül Mantı
- Adana Böreği
- Avgan Pilavı
- Bamya Dolması
1.Adana Kebap
Şehrin en ünlü yemeği olan Adana kebap zırh olarak isimlendirilen özel bir bıçak ile kıyılmış kuzu etiyle hazırlanır. Kebabın içerisinde kuzunun kuyruk yağı bulunur. Ustalık gerektiren bir kebap türü olan ve hazırlanması uzun süren Adana kebap yemek için şehirde bulunan kebapçılarını tercih edebilirsiniz. Merkezde ve ilçelerde bulunan kebapçıların neredeyse tamamında bulabileceğiniz bir lezzet olan Adana kebap çoğunlukla bol yeşillik, ayran ya da şalgam ile servis edilir.
Yöre halkı tarafından dört mevsim boyunca severek tüketilen Adana kebap içerisinde bulunan kuyruk yağı sebebiyle yoğun ve baharatlı bir lezzettir. Çoğunlukla akşam yemeklerinde tüketilen Adana kebap çeşitli salata ve mezeler ile bir arada tüketiliyor.
2.Şırdan Dolması
Adana yöresine ait en popüler yemeklerden biri olan şırdan dolması, sakatat ile hazırlanan dolma çeşitlerinden biridir. Şırdan, geviş getiren hayvanların midelerinin son ve dördüncü bölümüdür. Bu bölüm temizlenir ve içine baharatlı bir harç doldurulur, daha sonra şırdanlar dikilerek yüksek ateşte pişirilir.
Adana usulü şırdan bölgenin en sevilen yemeklerinden biridir. Yöre halkı tarafından aperatif olarak tüketilen şırdan, evlerde de oldukça sık şekilde hazırlanır. Adana’da yalnızca şırdan ve mumbar dolması gibi sakatat lezzetleri hazırlayan birçok restoran bulunur. Merkezde ve ilçelerde bulunan bu restoranları ziyaret ederek şırdan gibi lezzetleri deneyebilirsiniz.
3.Analı Kızlı Çorbası
Kıyma ve bulgur ile hazırlanan köfteler ile yapılan analı kızlı çorbası, çorba olarak anılmasına rağmen çok doyurucudur. Özellikle kış aylarında iç ısıtan bir lezzet olması sebebiyle tercih edilir. Dana ve kuzu kıymasının aynı anda kullanıldığı bir çorba olan analı kızlı çorbasının lezzeti oldukça farklıdır. Yöreye özgü baharatlar kullanılarak hazırlanan ve içerisinde bulunan nohut gibi besleyici malzemeler sayesinde uzun süre tok kalmanızı sağlayan analı kızlı çorbası, yöresel yemekler hazırlayan restoranlarda bulabileceğiniz bir lezzettir.
Analı kızlı çorbası yöre halkı tarafından genellikle evde hazırlanan bir lezzet olsa da siz bu lezzeti denemek için ilçede veya merkezde bulunan esnaf lokantalarına gidebilirsiniz. Denemeden önce doyurucu bir lezzet olduğunu göz önünde bulundurmalısınız. Analı kızlı çorbası hafif bir akşam yemeği için tek başına tercih edilebilir.
4.Yüksük Çorbası
Adana’da yapılan çorbalar bile et içeren, doyurucu ve yoğun yemeklerdir. Yöre halkı tarafından yaz aylarında hazırlanan ve ardından buzluğa atılarak kış aylarında tüketilen mantı ile pişirilen çorbaya yüksük çorbası adı verilir. Bu çorbanın içerisinde hazır dondurulmuş mantılar veya restoranlarda taze olarak açılan mantı kullanılır. İçerisinde mantının hâricinde nohut, tereyağı, domates salçası, et suyu, kuru nane ve tuz bulunur.
İçerisinde bulunan malzemeler sebebiyle doyurucu olan ve bir ana yemek olarak tüketilebilecek yüksük çorbası uzun süre tok kalmanızı sağlar. Yöre halkı tarafından evlerde hazırlanan fakat esnaf lokantalarında bulabileceğiniz bu çorba, genellikle akşam yemeklerinde tüketilir.
5.Mumbar Dolması
Adana’nın yöresel yemekleri içerisinde bulunan mumbar dolması koyunun kalın bağırsağının iç harçla doldurulmasıyla hazırlanır. Yöre halkı tarafından özellikle kış aylarında tüketilir. Merkezde yalnızca mumbar dolması yapan birçok restoran bulabilirsiniz.
İç harcında kıyma, baharatlar, pirinç ve salça kullanılan mumbar dolması sıcak şekilde servis edilir. Sakatat tüketmeyi sevenler tarafından ilgi gören mumbar dolması, hazırlanmadan önce dikkatlice temizlendiği için gönül rahatlığıyla deneyebilirsiniz. Mumbar dolması yöre halkı tarafından çoğunlukla aperatif olarak tüketilir. Günün her saati şehirde mumbar dolması yiyebileceğiniz bir restoran bulabilirsiniz.
6.Fellah Köfte
Adana usulü fellah köftesinin en önemli özelliği yöresel lezzetlerden biri olmasına rağmen içerisinde et bulunmamasıdır. Köftelik bulgur, sıcak su, un, irmik, yumurta, tuz, baharatlar ve salça ile hazırlanan fellah köftesi vejetaryen beslenme tarzına sahipseniz ya da et yemek istemiyorsanız Adana mutfağında tercih edebileceğiniz nadir seçeneklerden biridir.
Malzemelerden hazırlanan harcın küçük toplar haline getirilerek kaynatılması ile hazırlanan fellah köftesi kendine özel bir sos ile servis edilir. Özel sosun içerisinde zeytinyağı, salça, domates rendesi, sarımsak, baharatlar, nar ekşisi, maydanoz ve limon bulunur. Sıcak şekilde servis edilen fellah köftesi yöre halkı tarafından dört mevsim boyunca evlerde hazırlanan bir lezzettir. Bu lezzeti denemek için esnaf lokantalarını veya yöresel yemekler hazırlayan restoranları ziyaret edebilirsiniz.
7.Gül Mantı
Adana mantısı ya da gül mantı, un, yumurta, su ve tuz ile hazırlanan hamurun içine yağsız koyun veya dana kıyması, karabiber, pul biber ve tuz ile hazırlanan harcın yerleştirilmesiyle yapılan bir yemektir. Özel sosu ile servis edilen bu mantının sosunda domates salçası, biber salçası, et suyu, su, haşlanmış nohut, tuz, baharatlar ve tereyağı kullanılır.
Klasik mantılardan farklı olarak daha büyük hamurlar ile hazırlanan ve hamurların gül şeklini alması ile bu isim ile anılan gül mantı, üzerinde süzme yoğurt, sarımsak ve kuru nane ile servis edilir. Farklı bir mantı deneyimi olan gül mantı, klasik mantılardan daha doyurucu bir seçenektir.
8.Adana Böreği
Adana böreği içerisindeki peynir sebebiyle yedikçe uzayan meşhur bir börektir ve bu sebeple şehre gelen turistlerin ilgisini en çok çeken lezzetlerin başında gelir. Klasik böreklerden farklı olarak baklavalık yufka ile böreklik yufkanın bir arada kullanılarak hazırlandığı ve içerisine doğal tereyağı konulan Adana böreği, süt, soda ve sıvı yağ ile hazırlanan bir sos ile lezzetlendirilir.
Orijinal Adana böreğinin iç harcında beyaz peynir, kaşar peyniri ve eritme peyniri bir arada kullanılır. Eğer yoğun peynir tadından hoşlanıyorsanız mutlaka denemeniz gereken Adana böreği, merkezde ve ilçelerde bulunan börekçilerde bulunabilir. Adana için en önemli hamur işi ürünlerinden biri olan Adana böreği kahvaltılar başta olmak üzere günün her öğünü yöre halkı tarafından severek tüketilir. Genellikle yanında zeytin gibi kahvaltılıklar ve çay ile ikram edilir.
9.Avgan Pilavı
Adana yöresine özgü bir pilav türü olan avgan pilavı, Özbek pilavına benzer özelliklere sahip olsa da daha az malzemeyle hazırlanır. İsminin Afgan pilavından geldiği düşünülen bu pilav et, havuç ve soğan ile hazırlanır. Özel baharatlar ile zenginleştirilen ve dana kuşbaşı ile hazırlanan avgan pilav bol baharatlı ve etli bir pilavdır.
İçerisinde et bulunduğu için ana yemek olarak tercih edilir. Yöresel restoranlarda bulabileceğiniz avgan pilavı, günün her saati edilebilir fakat baharatlı ve yoğun bir lezzet olduğu için genellikle akşam yemeklerinde tüketilir.
10.Bamya Dolması
Adana yöresiyle özdeşleşmiş bir lezzet olan bamya dolması, bir dolma çeşididir. Bamya dolması hazırlanırken büyük boy bamyalar kullanılır. Bamyaların içerisine dana kıyma, kuru soğan, maydanoz, baharatlar ve tuz ile hazırlanmış harç koyulur. Ardından domates, sivri biber, zeytinyağı, limon suyu, domates salçası, biber salçası, sarımsak, baharatlar ve tuz ile hazırlanmış sos ile pişirilir.
Adana yöresinde yetiştirilen büyük boy bamyalar ile hazırlanan bamya dolması başka bir yörede deneme ihtimalinizin düşük olduğu bir lezzettir. Ustalık gerektiren bu yemeği hazırlarken bamyaların iç kısımlarını, bamyalara zarar zedelemeden dikkatli bir şekilde çıkarmak ve temizlemek gerekir.
Bamya dolması yöresel lezzetler hazırlayan restoranlarda bulunsa da her restoranın bu lezzeti hazırlamıyor olabilir. Günün erken saatlerinde yöresel yemekler hazırlayan restoranlara uğrayarak bamya dolması deneme şansınızı arttırabilirsiniz.
11.Ciğer Kavurma
Adana usulü ciğer kavurma klasik ciğer kavurmadan daha farklı şekilde hazırlanır. Ciğer kavurma için genellikle kuzu ciğeri kullanılır. Diğer malzemeler kuyruk yağı, soğan, biber salçası ve baharatlardır. Adana’da Gezilecek Yerler listelerinin başında gelen Osmaniye, ciğer kavurması ile ünlü bir ilçedir. Eğer bu ilçeyi ziyaret ediyorsanız mutlaka ciğer kavurmasını denemelisiniz.
Klasik ciğer kavurmadan farklı olarak Adana usulü ciğer kavurması hazırlanırken ciğer rondodan geçirilir ve püre haline getirilir. Ardından püreye kuyruk yağı ilave edilir. Daha sonra kavrulmaya başlanır ve kavrulan ciğer karışımına soğan eklenerek karıştırılır. Son olarak baharatlar ilave edilir ve tamamen kavrulunca ocak kapatılır. Ekmek ile servis edilen ve sıcak şekilde tüketilmesi gereken ciğer kavurma, çoğu yerde ekmek arası bir lezzet olarak da servis edilir.
12.Ekşili Ispanak Başı
Adana yöresine özgü bir diğer yemek olan ekşili ıspanak başı, ıspanakların baş yani kök kısımları kullanılarak hazırlanır. Ayrıca mercimek, nohut, biber salçası, tereyağı, tuz, limon suyu ve su kullanılır.
Adana mutfağına yer alan ve içerisinde et bulunmayan nadir yemeklerden biri olduğu için hafif bir öğün yapmak istiyorsanız ekşili ıspanak başını deneyebilirsiniz. Ev yemekleri hazırlayan restoranlarda bulabileceğiniz bu lezzet içerisinde aynı anda ıspanağı, mercimeği ve nohut bulunduğu için uzun süre tok kalmanızı sağlar. Genellikle yanında ekmek ile servis edilir ve ana öğün olarak tüketilir.
13.Babagannuş
Adana usulü közlenmiş patlıcan salatası olan babagannuş; közlenmiş patlıcan, kuru soğan, domates salçası, sivri biber, tuz, sıvı yağ, sarımsak, maydanoz ve nar eksisiyle hazırlanır. Meze olarak tüketilen ve oldukça sevilen bir salata olan babagannuş meze sevenlerin favorisi olabilecek bir lezzettir.
Ana yemeklerin yanında meze olarak servis edilen babagannuşu denemek için merkezde bulunan restoranlardan herhangi birini tercih edebilirsiniz. Sıvı yağ ilave edilen tencerede yarım ay şeklinde doğranmış soğan ve biberlerin kavrulması ardından salça ve közlenmiş patlıcan ile buluşturulması ile hazırlanan babagannuş; domates ve nar ekşisi ile tatlandırılır. Maydanoz ile süslenen ve soğuk şekilde servis edilen babagannuş, hafif bir lezzet olduğu için sıcak yaz günlerinde tüketilebilecek, iyi bir alternatiftir.
14.Sini Köfte
Kıyma ve bulgur ile hazırlanan sini köfte Adana’nın yöresel yemekleri arasında bulunur. Köftenin dış harcı bulgur ile hazırlanır, içi ise soğan ve kıyma ile hazırlanmış harç ile doldurulur. Tuz, karabiber, toz biber, soğan, un, ince bulgur ve kıyma ile hazırlanan sini köfte; iç harcında bulunan Antep fıstığı içi ve yeni bahar gibi baharatlar sebebiyle farklı bir lezzettir.
İç harç ocakta pişirilen ve ardından fırında son dokunuş yapılarak sunuma hazır hale getirilen sini köfte ustalık gerektiren bir yemektir. Klasik köftelerden farklı bir lezzet olması sebebiyle yöresel yemekler hazırlayan restoranların büyük bir çoğunluğunda sini köfte bulabilirsiniz.
15.Sıkma
Adana usulü sıkmanın hamuru için un, yaş maya, tuz ve su kullanılır. İç harcında ise lor peyniri, beyaz peynir veya çökelek, domates, maydanoz, yeşil soğan, pul biber ve sıvı yağ kullanılır. Yöre halkının sabah kahvaltıları için en çok tercih ettikleri alternatiflerden biri olan sıkma, pratik bir şekilde hazırlanmasına rağmen oldukça lezzetlidir.
Sıkma lezzetini denemek için yöresel yemekler hazırlayan restoranları tercih edebilirsiniz. Bu restoranlarda sıkma genellikle sacda pişirilir. Sıcak şekilde servis edilen ve çoğunlukla yanında çay içilen sıkma, güne enerjik bir başlangıç yapmanızı sağlar.
16.Bici Bici
Adana’nın en meşhur tatlısı olan ve ünü dünyaya ulaşmış bici bici, içerisinde nişastalı bir muhallebi olan ve şerbetli şekilde servis edilen tatlıdır. Adana yaz aylarında çok sıcak olduğu için yöre halkı hazırladıkları yemeklerde kendilerini ferahlatacak farklı alternatiflere ihtiyaç duyar. Bu alternatiflerden biri olan bici bici soğuk şekilde servis edilir. Nişasta, su ve şeker bir muhallebi haline getirilir ve donduktan sonra küçük parçalara bölünür. Gül suyu, soğuk su ve şeker ile hazırlanan şerbetin içerisinde parçalara bölünen muhallebiler ilave edilir. Üzerine pudra şekeri serpilerek servis edilir. Sıcak yaz günlerinde içerisinde buz da ilave edilir. Bici biciyi girdiğiniz her sokakta, seyyar satıcılarda bulabilirsiniz. Seyyar satıcılar neredeyse her sokakta bulundukları için bici bici ararken zorlanmazsınız.
17.Taş Kadayıf
Adana yöresiyle özdeşleşmiş bir tatlı olan taş kadayıf un ve irmik ile hazırlanan, şerbetli ve yoğun bir tatlıdır. Arap mutfağında da kendine yer bulmayı başarmış bir tatlı olan taş kadayıf, ismini dışının sert ve kıtır kıtır olmasından alır.
Yarım ay şeklinde hazırlandığı için bazı yörelerde yassı kadayıf ismi ile de anılır. Genellikle içi kuru yemişle doldurulan ve yağda kızartılarak hazırlanan taş kadayıf, tatlı ihtiyacını başarılı bir şekilde karşılar. Bir porsiyonu yaklaşık 270 kalori olan taş kadayıf, şeker ve karbonhidrat değeri açısından oldukça zengin bir tatlıdır. Adana’da bulunan tatlıcılar da bulabileceğiniz bu lezzet, yöre halkı tarafından genellikle yemek sonrası tüketilir.
18.Karakuş Tatlısı
Yumurta, yağ, yoğurt, sirke, tuz, kabartma tozu ve un ile hazırlanan hamurun sıvı yağda kızartılması ve ardından şerbete bulanmasıyla hazırlanan karakuş tatlısı, yöre halkının evde en çok hazırladığı tatlılardan biridir. Tatlının şerbeti için su, şeker ve limon suyu kullanılır. Hamur hazırlandıktan sonra içerisine dövülmüş ceviz ve tarçın ile hazırlanmış harç eklenir.
Lezzetli bir tatlı olan karakuş tatlısı hazırlanması pratik bir tatlı olması sebebiyle de sevilir. Kızardığı için gevrek ve tadı değişmeyen bir lezzettir. Adana’da bulunan tatlıcılarda veya yöresel yemekler hazırlayan restoranlarda karakuş tatlısını deneyebilirsiniz.
