Edirne Türkiye’yi Avrupa’ya bağlaması nedeniyle coğrafi konum olarak önemli şehirlerden biridir. Konumu sebebiyle zengin bir kültürel atmosfere sahip olan şehir, bugüne dek ev sahipliği yaptığı medeniyetlerden etkilenmiştir. Bu sebeple mutfağı da çok kültürlü ve çeşitlidir.
Türkiye için birçok açıdan kıymetli bir şehir olan Edirne kültürel mirası ve ev sahipliği yaptığı tarihi atmosfer ile yoğun ziyaretçi alır. Şehrin her köşesinde tarihi bir eser ile karşılaşmak mümkündür. Bu özelliğiyle bir açık hava müzesine benzer. Buğday, ayçiçeği, şeker pancarı ve tütün üretimi şehrin temel geçim kaynakları arasında yer alır. Bunun yanı sıra mısır, pirinç ve şerbetçi otu da yetiştirilen önemli ürünler arasında bulunur.
Bereketli topraklara sahip olan şehir hayvancılık konusunda da gelişmiştir. Bu durum Edirne lezzetleri içerisinde birçok farklı et yemeğinin de yer almasını sağlar. Bölgede koyun, kıl keçisi, sığır ve manda yetiştiriciliği oldukça yaygındır. Bu sayede peynircilik konusunda da gelişmiştir. Meşhur Edirne peyniri gibi Edirne mutfağı içerisinde bulunan ve ünü dünyaya yayılan birçok farklı süt ve süt ürünü bulunur.
Yılın dört mevsimi boyunca ziyaret edilen Edirne gastronomik açıdan keyifli bir gezi deneyimi sunar. Seyahatinizi planlarken nerede ne yemeniz gerektiğini incelemeniz daha verimli bir gezi planı sağlar. Denemeniz gereken lezzetler konusunda kafa karışıklığı yaşıyorsanız sizler için derlediğimiz listeyi inceleyebilirsiniz. Edirne’nin meşhur yemekleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Edirne’nin Meşhur Yemekleri
- Ciğer Sarma
- Bulgur Çorbası
- Soğanlı Tavuk Yahni
- Kadınbudu Köfte
- Yaprak Ciğer (Tava Ciğeri)
- Büryan
- Elbasan Tava
- Kandilli Mantı
- Mutancana
- Mamzana
1.Ciğer Sarma
Ciğer ve yağın kavrulmasıyla hazırlanan ciğer sarma, isminden de anlaşılacağı üzere bir tür sarma çeşididir. Klasik sarmalardan farklı olan ve sunumu ile gözleri, lezzeti ile damakları doyuran ciğer sarma karabiber, kimyon ve tuz ile hazırlanan ciğerin oldukça lezzetli bir versiyonudur. Çoğunlukla porsiyon şeklinde ikram edilir. Ciğer sarma ortalama 1 saat içerisinde hazırlanıyor olsa da ustalık gerektiren bir yemektir. Lezzetli bir seçenek olarak öne çıkan ve bölgede bulunan restoranların büyük bir çoğunluğunda bulabileceğiniz ciğer sarma çoğunlukla akşam yemekleri için tercih edilir. Yöre halkı tarafından dört mevsim boyunca tüketilir.
2.Bulgur Çorbası
Edirne’nin yöresel yemekleri arasında bulunan ve özellikle kış aylarının favorisi olan bulgur çorbası, lezzetli akşam yemeklerinin başlangıcıdır. İçerisinde tereyağı, soğan, bulgur, sarımsak, domates salçası, baharatlar ve su bulunur.
Soğuk kış günlerinde içinizi ısıtacak bir lezzet olduğu için sevilen bulgur çorbası besleyici ve az kalorilidir. Diyet yapanlar için de iyi bir tercih olacaktır. Tek başına tüketildiğinde bile içerisinde bulunan bulgur sebebiyle uzun süre boyunca tok kalmaya yardımcıdır.
Şehir merkezinde ve ilçelerde bulunan çorbacılarda ya da ev yemeği hazırlayan restoranlarda bulgur çorbası içebilirsiniz. Bölgede özellikle kış aylarında sıklıkla tüketilmektedir.
3.Soğanlı Tavuk Yahni
Klasik tavuk yemeklerinden sıkılanlara ve daha lezzetli bir alternatif arayanlara iyi bir seçenek olan soğanlı tavuk yahni, Edirne yöresine ait yöresel lezzetlerden biridir. Soğanlı tavuk yahni yapılırken arpacık soğan kullanılır. Tavuk sarımsak, salça, yağ ve baharatlar ile marine edilir. Tencerede ya da fırında pişirilebilen, sulu bir yemek olarak servis edilen, doyurucu ve lezzetli bir seçenek olan soğanlı tavuk yahni yöre halkı tarafından genellikle evlerde pişirilir. Siz bu yemeği denemek istiyorsanız yöresel yemekler hazırlayan ev yemeği yapan restoranları tercih edebilirsiniz.
Dört mevsim boyunca öğle ve akşam yemekleri için tercih edilebilen, pratik ve lezzetli bir aperatif olan tavuk yahni çoğunlukla pirinç pilavı ile servis ediliyor. Yanında salata ve yoğurt tüketiliyor.
4.Kadınbudu Köfte
Türk mutfağında en sevilen ara sıcaklardan biri olan kadınbudu köftenin ana vatanı hakkında yapılan araştırmalar halen devam ediyor. Büyük bir çoğunluk ise severek tüketilen bu lezzetin ilk çıkış yerinin Edirne olduğunu düşünüyor.
Trakya’da da sık sık hazırlanan ve birbirinden farklı versiyonları olan kadınbudu köfte, Balkan ülkelerinden Türkiye’ye geldiği düşünülen bir lezzettir. Temel olarak kıyma ve pirinç ile hazırlanır. Protein ve kalsiyum bakımından zengin olduğu için sıklıkla tüketilir. Fırında, ocakta ya da ızgarada pişirilen farklı versiyonları bulunur. Kas gelişimini desteklediği için çocuklar ve sporcular tarafından da tüketilmektedir.
Edirne usulü kadınbudu köftenin içinde köftelik kıyma, soğan, yumurta, pirinç, baharatlar ve tuz bulunur. Daha sonra galeta ve buğday unu ile panelenir ve kızgın yağda kızartılır. Tek başına tüketilebileceği gibi zengin sofraların ara sıcağı olarak da tercih edilen kadınbudu köfte, ev yemekleri hazırlayan restoranlarda ya da kebapçılarda bulabileceğiniz bir lezzettir.
5.Yaprak Ciğer (Tava Ciğeri)
Tava ciğeri ya da yaprak ciğer olarak adlandırılan ve Türk mutfağı için önemli bir yemek olan bu lezzet Edirne yöresine aittir. Yöre halkı tarafından özellikle akşam yemeklerinde tüketilir. Hazırlığı için ciğer yağ ile kavrularak pişirilir. Edirne’ye özgü olmasını sağlayan en önemli özelliği ise kullanılan özel baharatlardır. Yöreye özgü bir sos ile hazırlanan ve talebe göre dürüm ya da porsiyon şekilde servis edilen Yaprak Ciğer (Tava Ciğeri), şehir merkezinde bulunan ciğer restoranlarında bulabileceğiniz bir seçenektir.
Yaprak ciğeri ustalık isteyen bir lezzettir. Eğer ciğer gibi sakatatları yemekten hoşlanıyorsanız mutlaka denemeniz gerekir. Kendine has bir tadı olan yaprak ciğer içerisinde bulunan soslar sayesinde klasik ciğer yemeklerinden farklıdır.
6.Büryan
Büryan aidiyetlik olarak pek çok şehrin birbirleri ile tartışmasına yol açacak kadar sevilen bir kebap türüdür. Kuyu şeklindeki tandırlarda pişen, yapımı ustalık gerektiren ve muhteşem bir lezzete sahip olan büryan Edirne de dahil olmak üzere farklı yörelerde pişirilen ve hazırlanan bir lezzettir. Bu lezzeti hazırlayan yöreler arasındaki tatlı rekabet uzun yıllardır devam eder.
Büryan pişirilmeden önce belirli bir hazırlık süreci bulunur. Kuzu eti ile hazırlanan büryan önce bu alanda uzman olan ustalar tarafından marine edilir. Daha sonra 3 metre derinliğinde ve 1 metre çapındaki tandırda, buhar ile pişmeye bırakılır. Uzun süre pişen, genellikle akşam yemekleri için tüketilen büryan evde hazırlanabilecek bir yemek değildir. Erzurum seyahatinizi gastronomik açıdan farklı bir deneyim haline getirecek büryan, yalnızca bu alanda hizmet veren restoranlarda deneyebileceğiniz bir yemektir.
7.Elbasan Tava
Edirne mutfağının yöresel yemekleri arasında yer alan elbasan tava haşlanmış kuzu eti ile hazırlanan, lezzetli bir et yemeğidir. Elbasan tava uzmanlık ve ustalık gerektiren bir yemek olduğu için yöre halkı tarafından da genellikle restoranlarda tüketilir.
Hazırlık aşamasında öncelikle kuzu eti yoğurt, salça ve yağ ile marine edilir. Marinasyon sonrası bir süre bekletilir. Daha sonra fırına atılır ve 1 saat kadar fırında kalır. Akşam yemeklerinde sıklıkla tercih edilen ve yöre halkı tarafından severek tüketilen elbasan tava, şehir merkezinde ve ilçelerde bulunan restoranların neredeyse tamamında deneyebileceğiniz bir yemektir.
8.Kandilli Mantı
Edirne yöresine ait bir mantı türü olan kandilli mantı klasik mantılardan farklıdır. İçerisinde but, kanat ve pirinç bulunur. Defne yaprağı ile lezzetlendirilen, yağ, baharat ve tuz ile karıştırılan bir karışım ile hazırlanan kandilli mantı ev yemeği yapan restoranlarda bulabileceğiniz bir seçenektir.
Mantı Türk mutfağı için önemli bir yemektir ve her yörede farklı versiyonlar ile hazırlanabilir. Bu versiyonlardan biri olan ve yöre halkının severek tükettiği kandilli mantı, mantı severler tarafından sıklıkla tercih edilir. Talebe göre dana eti ile hazırlanan çeşidi de bulunur.
Kandilli mantı genellikle sarımsaklı yoğurt ve kendine özel bir sos ile servis edilir. Eğer talebiniz bu yönde değilse sade olarak da tüketilebilir. Yöre halkı tarafından genellikle öğle ve akşam yemeklerinde tüketilmektedir.
9.Mutancana
Mutancana kökeni Osmanlı’ya dayanan çok eski bir yemektir. Osmanlı zamanından beri Edirne mutfağında yer alan mutancana, şehrin yöresel lezzetlerinin başında gelir. Doyurucu ve lezzetli olduğu için yöre halkı tarafından evlerde sık sık hazırlanan bir lezzettir.
Mutancana tavuk veya kırmızı etle hazırlanır, yumuşak yapıya sahip olduğu için her yaştan insan tarafından tercih edilmektedir. Ekonomik açıdan uygun olması tercih edilmesini daha da artırır. Çeşitli baharatlar ile servis edildiği için klasik et yemeklerinden daha lezzetli ve farklıdır.
Mutancana yöre halkı tarafından her mevsim tercih edilen bir seçeneklerden biridir. Bu yemeyi denemek istiyorsanız esnaf lokantalarını ya da ev yemekleri hazırlayan restoranları ziyaret edebilirsiniz.
10.Mamzana
Közlenmiş patlıcan, biber, çiğ domates, maydanoz ve yoğurdun birleştirilerek hazırlandığı mamzana Edirne’nin en sevilen mezelerinden biridir. Et köfte, kebap ve tavuk yemeklerinin yanında servis edilen ve kebapçıların neredeyse tamamında bulabileceğiniz bu lezzetin yapımı oldukça kolaydır.
Kısa süre içerisinde hazırlanabilecek olan mamzana için ihtiyaç duyulanlar yalnızca közlenmiş patlıcan, biber ve talebe göre salata malzemeleridir. Et yemeklerinin yanına en sevilen katkılardan biri olan ve yöre halkı tarafından evlerde de sık sık hazırlanan mamzanayı denemek istiyorsanız kebap restoranlarını tercih edebilirsiniz. Kebap restoranlarının büyük bir çoğunluğu siz talep etmeden et yemeklerinin yanında mamzanayı servis etmektedir.
11.Damat Paçası
Edirne’ye Rumlardan geldiği düşünülen ve uzun yıllardır yöre halkı tarafından sık sık hazırlanan damat paçası az malzeme ve kısa süre içerisinde hazırlanan bir yemek olması sebebiyle severek tüketilmektedir. İçerisinde tavuk baget, havuç, soğan, defne yaprağı ve karabiber bulunur. Hazırlanan iç hazır ya da evde yapılan yufka ile birleştirilir. Kendine ait özel bir sos ile servis edilir. Kolaylıkla hazırlanabilen, evlerde en çok yapılan yemeklerden biri olan damat paçası ev yemekleri hazırlayan restoranlar da ya da yöresel yemekler pişiren esnaf lokantalarında bulunabilir.
Damat paçası içerisinde bulunan yufka ve tavuk eti sebebiyle oldukça doyurucudur. Uzun süre tok kalmanıza yardımcı olan bu yemek genellikle akşam yemekleri için tercih edilir.
12.Piyaziye
Türkiye mutfağında önemli bir yere sahip ve farklı yörelerde görmüş olabileceğiniz piyaz, Edirne mutfağında piyaziye ismi ile anılır. Kuru fasulye ile hazırlanan, soğan, sumak ve maydanoz ile lezzetlendirilen piyaziye kendine has özel sosu ile servis edilir. Edirne usulü piyaz hazırlanırken sosunda limon, sirke ve yağ kullanılır.
Piyaziye Edirne mutfağının en sevilen mezeleri arasında bulunur. Neredeyse her restoranda yemeğin yanına aperatif olarak ikram edilir. Sıcak yaz günlerinde de tercih edilebilecek, hafif ve lezzetli bir alternatif olan piyaziye diyet yapanlar için de uygundur. Uzun süre tok kalmanızı sağlar. Hazırlık aşaması pratik olduğu için yöre halkı evlerde de sık sık bu lezzeti sofralarında bulundurur.
13.Patlıcan Turşusu
Türk mutfağının en önemli atıştırmalıklarından biri olan turşu, her yörede farklı özelliklerde hazırlanabilir. Erzurum usulü hazırlanan ve turşu severlerin favorisi olan patlıcan turşusu ise yörenin en sevilen atıştırmalıkları arasında yer alır. Patlıcan turşusu için küçük boy patlıcan, domates, yeşil biber, sarımsak gibi malzemeler kullanılır. Kullanılan malzemeler talebe göre değişkenlik gösterebilir. Patlıcanlar kesilmeden hazırlanır. Bu sebeple görüntü açısından da doyurucu ve estetiktir.
Erzurum şehir merkezinde faaliyet gösteren birçok turşucu bulunur. Bu turşucularda patlıcan turşusu da dahil olmak üzere farklı çeşitler bulabilir, orada deneyebilir ya da satın alarak evinize götürebilirsiniz.
14.Zirva
Osmanlı saray yemeklerinden biri olan zirva, çoğunlukla yardımcı yemek olarak servis edilir. İçerisinde kuzu eti, üzüm, bal ve incir bulunur. Tatlı ve tuzluyu bir arada sunduğu için pek çok kişiye farklı gelir. Yaklaşık 30 dakika içerisinde servise hazır olur.
Bazı yerlerde tavuk ve nohut ile yapılan versiyonları da bulunabilir. İçerisine sirke, bal, tarçın, safran ve badem eklenen versiyonları da vardır. 15. yüzyıldan sonra değişime uğrayarak farklı malzemeler ile hazırlanan bir yemek haline gelmiş olsa da Edirne’de halen orijinal versiyonu ile zirva hazırlayan yerler bulmak mümkündür.
15.Zerde
Zerde genellikle yardımcı yemek olarak servis edilse de tatlı olarak da tüketilmektedir. İçerisinde pirinç, su, şeker ve nişasta bulunur. Zerdeçal, gülsuyu, bal, zencefil ve safran gibi malzemeler ile lezzetlendirilir. Ortalama 40 ile 50 dakika içerisinde servise hazır hale gelir. Limon ile servis edilir.
Zerde adı verilen bu yemeği farklı yörelerde de görmüş olabilirsiniz. Ana vatanı Edirne olan zerdeyi yöresel yemekler hazırlayan restoranlarda bulabilirsiniz. Bu gibi lezzetlere uzak olanlar için farklı bir deneyim olan zerde, yöre halkı tarafından evlerde de hazırlanan ve sık sık tüketilen bir yemektir.
16.Cevizli Oturtma
Trakya mutfağında sık sık karşılaşılan ve Edirne mutfağı için de önemli bir tatlı olan cevizli oturtma, oklava tatlısına benzerdir. İsmini siniye yerleştirilmesinden alan ve Rumeli halkının Türk halkına kazandırdığı bir lezzet olarak bilinen cevizli oturtma genellikle bayramlarda yapılır. Trakya oturtması diye anıldığı da görülebilir. İçerisinde yumurta, sıvı yağ, süt, kabartma tozu, sirke, un, ceviz, tereyağı ve nişasta bulunur. Hamur haline getirilen harç sini büyüklüğünde açılır. İçerisine ceviz serpilir. Hamur ile elde edilen rulolar fırında pişirilir. Pişirildikten sonra üzerine şerbet dökülür. Lezzetli bir tatlı olan cevizli oturtmayı bölgede bulunan tatlıcılarda deneyebilirsiniz.
17.Kavala Kurabiyesi
Yunanistan’dan gelen bir lezzet olduğu düşünülen ve en çok yapılan kurabiye çeşitlerinden biri olarak severek tüketilen kavala kurabiyesinin içinde margarin, tereyağı, çiğ badem, pudra şekeri, sıvı yağ, kabartma tozu ve un bulunur. Edirne’nin yöresel lezzetleri arasında yer alan ve uzun yıllardır bu bölgede hazırlanan kavala kurabiyesi şehir merkezinde ve ilçelerde yer alan pastanelerin tamamında bulabileceğiniz bir tatlıdır.
Yöre halkı tarafından evlerde de hazırlanan kavala kurabiyesi pastanelerde paketli halde satılır. Edirne’de Gezilecek Yerler için yaptığınız seyahatler sırasında gördüğünüz pastanelerde bu lezzeti bulabilir ve satın alarak evinize ya da sevdiklerinize hediye olarak götürebilirsiniz.
18.Gaziler Helvası
Yöresel bir helva olan ve ilk olarak Osmanlı mutfağında yapıldığı tahmin edilen gaziler helvası, Edirne’de askerlerin uğurlaması esnasında hazırlanan bir lezzettir. Helva ile uğurlanan askerler döndüklerinde yine helva ile karşılanırlar. Bu sebeple gaziler helvası ismini almıştır. Tarihi açıdan da geçmişi olan bu lezzetli helva un, tereyağı, badem, süt ve toz şeker ile hazırlanır. Kıvamlı bir helva olan ve soğuk servis edilen gaziler helvası, üzerine yerleştirilmiş bademler ile servis edilir.
