Marmara Bölgesi’nin illerinden biri olan Kocaeli, mutfağı çok çeşitli bir şehirdir. Ülkenin dört bir yanından göç alıyor olması mutfağını zamanla şekillendirmiştir. Çoklu kültür mutfağının özelliklerini taşıyan Kocaeli mutfağı Akdeniz ve Karadeniz mutfağından esintiler taşıyor. Ayrıca Çerkez kültüründen de etkilendiği görülüyor. Kocaeli mutfağına ait olan pek çok lezzetin Ege Bölgesi’nin mutfağına benzerlik gösterdiği de görülüyor.
Pişmaniye gibi tamamen şehre özgü olan tatlıların yanında farklı yörelerde görmüş olabileceğiniz lezzetlerin yorumlamaları da Kocaeli mutfağında yer alıyor. Her damak tadına uyum sağlayabilecek Kocaeli lezzetleri geniş bir çeşitlilik ile sunuluyor. Şehir merkezinde ve ilçelerinde yer alan restoranlar her öğün farklı bir lezzeti tadabilmeniz konusunda sizlere hizmet veriyor.
Kocaeli’nin Meşhur Yemekleri:
- Mancarlı Kandıra Pidesi
- Hindi Dolması
- Cızlama
- Ciğceli Kavurma
- Dartı
- Kandıra Yoğurdu
- Umaç Çorbası
- Kesme Çorbası
- Ebegümeci Yemeği
- Mancar Yemeği (Çiçekli Mancar)
Kocaeli dört mevsim boyunca ziyaret edilen bir şehirdir. Bulunduğu bölgenin sanayi açısından en gelişmiş şehirlerinden biri olması birçok farklı sebeple ziyaret edilmesini sağlar. Hava yoluyla, demir yoluyla, deniz yoluyla veya kara yoluyla ulaşabileceğiniz bu şehir konaklama imkanları konusunda da çeşitliliğe sahiptir. Merkez ve ilçelerde yer alan oteller, her bütçe ve tatil ihtiyacını başarılı şekilde karşılar.
1.Mancarlı Kandıra Pidesi
Kocaeli’nin yöresel yemeklerinden biri olan ve özellikle yöre halkı tarafından yoğun bir ilgi gören mancarlı Kandıra pidesi gözlemeyi andırıyor. Mancar otu, soğan ve isteyenlerin seçeneklerine göre başka sebzeler ile kavruluyor ve bu sayede bir harç hazırlanıyor. Ardından pide hamuruna sarılan harç fırına gönderiliyor ve bir süre pişiriliyor. Ispanaklı pide ile benzer bir tada sahip olsa da daha aromatik ve farklı olduğunu söylemek gerekiyor. Özellikle Kocaeli’nin Kandıra ilçesinde hazırlanan ve burada denemeniz gereken mancarlı Kandıra pidesi, günün her saati sevilerek tüketiliyor. İlçede bulunan yöresel restoranlarda deneyebileceğiniz mancarlı Kandıra pidesi çoğunlukla ayran ile tüketiliyor.
2.Hindi Dolması
Hindi dolması özellikle yılbaşı sofralarında yer alan hem görüntüsüyle hem de lezzeti ile doyurmayı başaran yemeklerden biridir. Hindi dolmasının ana vatanı ise Kocaeli’nin Kandıra ilçesidir. Kandıra ilçesinde hazırlanan hindi dolması, bölgede yetiştirilen hindiler kullanılarak yapılır. En önemli özelliği ise hindilerin sekiz ay boyunca mısır, buğday, ayçiçeği, fındık ve kekik gibi doğal ürünler ile beslenerek yetiştirilmeleridir. Dolayısıyla başka bir yerde hindi dolması yemiş olsanız bile Kandıra’da yiyeceğiniz hindi dolması çok daha farklı ve lezzetlidir.
Hindi dolmasının içerisinde hindi ciğeri kullanılan bir pilav bulunur. Pilavın hazırlığı için pirincin yanında dolmalık fıstık, maydanoz, dereotu, tereyağı, yağ, yenibahar ve karabiber gibi malzemeler kullanılır. Kandıra’da yemeniz gereken bu lezzet uzun bir hazırlık sürecine sahiptir. Ustalık gerektiren ve gündüz saatlerinde hazırlanmaya başlanan hindi dolması genellikle akşam yemeği için servis edilir.
3.Cızlama
Cızlama Kocaeli’nde özellikle sabah kahvaltılarında tüketilen bir lezzettir. İçerisinde sürülebilir çikolata, reçel ya da peynir gibi lezzetler bulunur. Her yaştan tüketici tarafından sevilir.
Kocaeli’nde cızlama ismi ile anılan bu lezzetin her yörede farklı bir adı bulunur. Bazı yörelerde akıtma, bazı yörelerde ise krep olarak adlandırılır. İsimleri farklı olsa da içlerinde bulunan malzeme ve hazırlanış şekilleri aynıdır. Kocaeli’nde de cızlama ismi ile anılan ve günün her saati severek tüketilen bu hamur işi özellikle sabah kahvaltılarının vazgeçilmezidir. Kahvaltılık malzemeler ve taze demlenmiş çay ile güne güzel bir başlangıç yapmanızı sağlayan cızlamayı, şehirdeki kahvaltı salonlarında deneyebilirsiniz.
4.Ciğceli Kavurma
Kocaeli’nde hazırlanan yöresel yemeklerden bir diğeri olan ciğceli kavurma, pirinç pilavı ya da bulgur pilavı ile servis ediliyor. Ana ve ara yemeğin bir arada servis edildiği hem görsel olarak hem de mideleri doyuran ciğceli kavurma yöresel yemekler arasında bulunan ve en sevilen lezzetlerden biridir. Kocaeli’nde hazırlanan et yemeklerinin favorisi olmayı başaran ciğceli kavurma klasik kavurma tariflerinden farklıdır. En önemli farkı ise et üzerine dökülen süt kaymağıdır. Kaymak ya da ciğce olarak adlandırılan bu lezzet çok farklı bir kavurma yemenizi sağlar. Yöresel yemekler hazırlayan restoranlarda bulabileceğiniz bu lezzet genellikle yanında bol köpüklü ayran ile servis edilir.
5.Dartı
Dartı için tam anlamıyla yemek olduğunu söylemek doğru değildir. Ana yemekten ziyade yöresel sos olarak değerlendirilen dartı, Kocaeli’nde zengin sofraların vazgeçilmezidir.
Kaynatılan sütün üzerinde bulunan yağların ayrı bir tencerede biriktirilmesi ve ardından kavrulması ile hazırlanan dartı, hazırlandıktan sonra dondurulur. Sarı bir renge sahip olan ve görüntüsüyle de dikkat çeken dartı, keşkek ve makarna gibi birçok yemeğin üzerine dökülerek kullanılır.
Yöresel ürünler satan dükkanlarda paketlenmiş dartı bulabilirsiniz. Bu sayede sevdiklerinize hediye olarak götürebilir veya evinizde yaptığınız yemekler için kullanmaya devam edebilirsiniz.
6.Kandıra Yoğurdu
Kocaeli’nin yöresel tatlarından biri olan Kandıra yoğurdu Kandıra bölgesinde yetişen hayvanların sütleri ile hazırlandığı için ismini buradan alıyor. Ünü Türkiye’yi aşmış ve dünyaya ulaşmış bir yoğurt olan Kandıra yoğurdu diğer yoğurtlardan farklıdır. En önemli farkı ise Kandıra bölgesinde yaşayan mandalardan yapılıyor olmasıdır. Dolayısıyla Kandıra yoğurdu içerisinde inek sütü kullanılmaz.
Kokusu ve dokusu ile de farklı olan Kandıra yoğurdu kaymağı sebebiyle de sevilir. Klasik yoğurtlardan daha farklı bir alternatif arayanların tercih edebilecekleri Kandıra yoğurdu farklı gramajlarda paketlenerek satılır. Aynı zamanda bu lezzeti Kandıra’da yer alan restoranlarda da deneyebilirsiniz.
7.Umaç Çorbası
Türk mutfağı için çorba çok önemlidir. Her yörede farklı malzemeler ile hazırlanan çorbalar bulunur. Özellikle kış aylarının soğuk havalarında iç ısıtan çorbalar lezzetli yemeklere güzel bir başlangıç yapmaya yardımcıdır. Ana yemek öncesi mideyi yumuşatır ve hazmı kolaylaştırır.
Kocaeli’ne özgü bir çorba olan ve yöre halkı tarafından evlerde sık sık hazırlanan umaç çorbası başka yörelerde ovmaç ya da oğmaç çorbası isimleriyle de anılıyor. İçerisinde un, tereyağı ve fındık büyüklüğünde ufalanmış hamur parçaları bulunan bu çorba, besleyici özelliğe sahiptir. Yöresel yemekler hazırlayan restoranlarda bulabilirsiniz.
8.Kesme Çorbası
Kocaeli’nde hazırlanan yöresel çorbalardan biri olan kesme çorbası, bayram çorbası ismiyle de anılıyor. Yöre halkı tarafından evlerde hazırlanan ve özellikle kış aylarının favorisi olan kesme çorbası nohut, un ve erişte gibi malzemeleri bir araya getiriyor. İçerisinde bulunan erişte sebebiyle çorbadan ziyade yemek olarak tüketilen ve uzun süre tok kalmaya yardımcı olan kesme çorbası, akşam sofralarının vazgeçilmezlerinden biridir. Hem yaz hem de kış aylarında tüketilen, bayram çorbası olarak da adlandırılan bu çorba sünnet düğünlerinde de hazırlanıyor.
9.Ebegümeci Yemeği
Kocaeli toprakları tarım konusunda önemli bir zenginliğe sahiptir. Pek çok faydalı ot bu topraklarda yetişir, mutfakta hazırlanan yemeklerde yerini bulur. Bunlardan biri olan ve Türkiye’nin pek çok yöresinde sevilerek tüketilen ebegümeci, Kocaeli topraklarında yetiştirilen bir bitkidir. Mevsiminde toplanan ve iyice temizlendikten sonra soğanla birlikte kavrularak yemek haline getirilen ebegümeci yemeği dışarıdan bakıldığında ıspanağı andıran bir görüntüye sahiptir. Ancak ıspanaktan daha farklı bir lezzettir. Damak tadına göre bulgur ile de hazırlanabilen ve yöre halkı tarafından evlerde hazırlanan ebegümeci yemeği yörenin en sevilen sebze yemeklerinden biridir. Ev yemeği hazırlayan restoranlarda bulabileceğiniz ebegümeci yemeği, uzun süre tok kalmaya yardımcıdır. Genellikle yoğurt ile servis edilir.
10.Mancar Yemeği (Çiçekli Mancar)
Türkiye’nin farklı bölgelerinde kaldırık olarak adlandırılan ancak Kocaeli’nde mancar ismi ile anılan bu bitki, lezzetli bir yemeğin hazırlığı için kullanılıyor. Taze olarak toplanması gereken mancarlar temizleniyor ve ardından 2 saat suda bekletiliyor. Suda bekledikten sonra tekrar temizlenen ve ardından sıcak su içerisinde haşlanmaya bırakılan mancarlar talebe göre soğan birlikte kavruluyor ve yemek haline getiriliyor. Dışarıdan bakıldığında hazırlık süreci kolay gözükse de kıvamını tutturmak ve temizliğini gerçekleştirmek ustalık istiyor. Mancar yemeği (çiçekli mancar) içerisinde domates ve bulgur da bulunuyor. Bu sebeple uzun süre tok tutuyor.
11.Beziryağı
Beziryağı Kocaeli’nin şifalı bir yağı olarak biliniyor. Keten tohumu ıslatılarak veya soğuk pres yöntemiyle yağ haline getirilerek hazırlanan bu yağ, gıda ve boya sektöründe oldukça aktif bir kullanıma sahiptir. Sıcak üretilen beziryağı daha çok boya sektöründe, soğuk sıkım tekniği ile hazırlanan yağ ise direkt şifa amaçlı olarak kullanılır. Besleyici bir yağ olduğu için direkt tüketime uygundur. Bağışıklık sistemini iyileştirir. Cilt başta olmak üzere vücudun her yerine faydalar sağlar. Beziryağının uzman doktor önerisi dışında bilinçsiz bir şekilde kullanılması önerilmez. Beziryağı olarak adlandırılan bu yağı yöresel ürünler satan dükkanlarda bulabilirsiniz.
12.Değirmendere Fındığı
Değirmendere topraklarında yetişen fındık, bundan yaklaşık 150 yıl önce yetiştirilmeye başlanmıştır. Kocaeli mutfağında pek çok yemek için kullanılan, lezzetli ve klasik fındıklardan farklı olan Değirmendere fındığı yöresel bir lezzettir. Kocaeli’de Gezilecek Yerler arasında bulunan Halıdere ve Gölcük arasında yetiştirilmeye devam edilen ancak üreticilerinin sayısının oldukça azaldığı bilinen Değirmendere fındığı korunması gereken bir lezzettir.
Doğu Karadeniz Türkiye’de fındık üretiminin en yoğun olduğu alandır. Doğu Karadeniz’de üretilen fındıklardan biraz daha farklı olan Değirmendere fındığı daha yassı ve sivri yapıdadır. Yemek ve tatlılar için kullanılan Değirmendere fındığı, Değirmendere-Gölcük yolu üzerinde bulunan seyyar satıcılar tarafından satılır.
13.Yarımca Kirazı
Yarımca ya da Napolyon kirazı ismi ile anılan bu meyve isminden de anlaşılacağı üzere bir tür kirazdır. Eğer kiraz seviyorsanız bu lezzeti mutlaka denemelisiniz. Klasik kirazlardan daha büyük ve daha koyu renkli olan yarımca kirazı oldukça tatlıdır. Körfez bölgesinde yetiştirilen yarımca kirazı Kocaeli’nde kurulan pazarlarda satılıyor.
Köy tezgahlarından da bulabileceğiniz yarımca kirazı hem direkt olarak tüketmek hem de reçel ya da hoşaf yapmak için idealdir. Oldukça lezzetlidir ve vitamin açısından çok zengindir.
14.Erik Marmeladı
Marmelat Türk mutfağı için önemli bir lezzettir. Kahvaltılardan tatlılara her sofrada yer bulmayı başaran, genellikle evlerde yapılan ve tatlı ihtiyacını karşılayacak sağlıklı bir seçenek olan marmelatların içerisinde meyveler bulunur.
Kocaeli de marmelat konusunda zengin bir mutfağa sahiptir. Mutfakta hazırlanan ve yöresel lezzetlerden biri olarak değerlendirilen erik marmeladı ise yöre halkı tarafından genellikle evlerde hazırlanır. Bölgede yetişen kırmızı eriklerden yapılan erik marmeladı bol şekerli su ile pişirilir. Tatlı ihtiyacını başarılı şekilde karşılayan erik marmeladını yöresel ürünler satan dükkanlardan satın alabilirsiniz.
15.Pişmaniye
Kocaeli mutfağı denildiğinde akla ilk gelen lezzetlerin başında pişmaniye gelir. Tel tel görüntüsü, ağızda dağılan lezzeti ve farklı versiyonları ile yöresel tatlıların en sevilenlerinden biridir. Pişmaniye hazırlığı oldukça zordur ve ustalık gerektirir. Bu sebeple evlerde hazırlanması tercih edilmez.
Kocaeli’nde her yerde görebileceğiniz pişmaniye satan dükkânlardan temin edebileceğiniz bu lezzet sevdiklerinize hediye götürmek için de oldukça uygun bir seçenektir. 1600’lü yıllardan beri hazırlandığı tahmin edilen ve Ermeni mutfağından Kocaeli mutfağına giren pişmaniye, ünü dünyaya ulaşmış bir tatlıdır. Yüzlerce yıldır sevilerek tüketilen bir lezzet olan pişmaniye birçok çeşidi ile hazırlanıyor, bu sayede her damak tadına uygun bir pişmaniye bulunuyor.
16.Öğre Tatlısı
Darı unu ve gül suyu bir araya getirilerek hazırlanan öğre tatlısı Kocaeli’de mutlaka denenmesi gereken yöresel lezzetlerden biridir. Yalnızca ana yemekleri ile değil tatlıları ile de çeşitli bir mutfağa sahip olan Kocaeli, yapımı kolay pek çok tatlıya yer verir. Bunlardan biri olan öğre tatlısı tıpkı muhallebi gibi sütle hazırlanan, muhallebi usulüyle pişirilmesinin ardından gül suyu eklenen ve soğuk servis edilen bir lezzettir. Yöresel yemekleri hazırlayan restoranlarda bulabileceğiniz, yöre halkı tarafından genellikle akşam yemekleri sonrasında tüketilen öğre tatlısı, hafif bir tatlıdır. Bu sebeple 4 mevsim rahatsızlık yaratmadan tüketilebilir.
17.Kuru Helva
Kocaeli’nin en meşhur tatlılarından biri olan kuru helva un ile hazırlanan bir lezzettir. Oldukça lezzetli olmasına rağmen malzemesi azdır. Özel günlerde de sıklıkla yapılan ve yöre halkı tarafından genellikle evlerde hazırlanan kuru helva, kavrulan un ile hazırlanır. Talebe göre üzerine ceviz veya fındık eklenir. Farklı şekillerde kesilir ve servis edilir. Tatlı ihtiyacını karşılayan bu sebeple akşam yemekleri sonrası çay ya da kahvenin yanında ikram edilen kuru helva aniden eve gelen misafirler için de iyi bir seçenektir. Bu tatlı yöre halkı tarafından evlerde hazırlanıyor olsa da siz yöresel yemek yapan restoranları ziyaret ederek kuru helva deneyebilirsiniz.
18.Nazlı Tatlısı
Nazlı tatlısı, nazlı Fatma tatlısı veya şerbetli yufka tatlısı olarak da adlandırılan, Kocaeli’nde hazırlanan yöresel lezzetlerden biridir. Şerbetli yufka ile hazırlanan ve Ramazan aylarında ve bayramlarda sıklıkla tüketilen nazlı tatlısı yöre halkı tarafından genellikle evlerde hazırlanır. Ancak Kocaeli’nde bulunan fırın ve pastanelerin pek çoğunda bulabileceğiniz bir tatlıdır. El yapımı hamur hazırlandıktan sonra kızartılır ve ardından şerbette bekletilir. Tatlı ihtiyacını başarılı şekilde karşılayan, iftar sofralarının ardından lezzetli bir ikram olan nazlı tatlısı genellikle yanında çay ya da kahve ile servis edilir.
