Safranbolu zengin bir yemek kültürüne sahiptir. Arnavut kaldırımlı sokakları ile Türkiye’nin en şirin ilçelerinden biri olan ve her mevsim ziyaretçilerini ağırlayan Safranbolu, yemek kültürüyle de çeşitlilik sunar.
Her damak tadına hitap edebilecek lezzetlere yer veren Safranbolu mutfağı lezzetli bir seyahat deneyimi sunar. Karadeniz mutfağının tipik özelliklerinin görülebileceği Safranbolu mutfağı hem et hem de sebze yemekleri ağırlıkta olan mutfak kültürlerinden biridir.
Safranbolu’nun Meşhur Yemekleri:
- Perohi
- Ekşili Kelle
- Kuru Çörek
- Cevizli Yayım
- Safranbolu Simidi
- Kuyu Kebabı
- Göbü
- Dilme Fasulye
- Yayım Çorbası
- Cevizli Çörek
Elbette şehirde vakit geçirirken denemeniz gereken lezzetler bunlarla sınırlı değildir. Her damak tadına uyum sağlayan yöresel lezzetleri, ana yemekleri, mezeleri ve tatlıları konusunda büyük bir zenginlik sunan Safranbolu her öğün farklı bir deneyim yaşatır.
Şehrin merkezinde ve ilçelerde yer alan esnaf lokantalarında ya da ev yemekleri hazırlayan restoranlarında deneyebileceğiniz Safranbolu lezzetleri günün her saati taze bir şekilde hazırlanır. Şehir dört mevsim boyunca ziyaret ediliyor olsa da kış aylarının çok soğuk ve karlı geçtiğini söylemek gerekir. Eğer muhteşem manzaralarda vakit geçirmek, yaylaları ziyaret etmek ve gastronomik açıdan benzersiz bir deneyim yaşamak istiyorsanız şehre kış aylarının geçtiği bir dönemde seyahat etmenizi öneriyoruz.
1.Perohi
Malzemeleri çok az ve basit olmasına rağmen oldukça lezzetli bir yemek olan perohi, yörenin en sevilen lezzetlerinin başında yer alıyor. Hazırlığı için öncelikle bir hamur yoğruluyor. Hamurun içerisinde un, su ve yumurta bulunuyor. 2 mm kalınlığında açılan ve 5 santim kareler halinde kesilen hamurun içerisine süzme yoğurt, nane ve tuz ile hazırlanan karışım konuluyor ve ardından üçgen şeklinde kapatılıyor. Kaynayan suda haşlanarak pişirilen ve suyu süzülerek üstüne kızdırılmış tereyağı gezdirilen perohi, günün her saati tüketilebilecek bir makarna türü olarak değerlendiriliyor. Uzun süre tok kalmaya yardımcı olan ve mantıyı andıran bu lezzet sıcak şekilde servis ediliyor.
2.Ekşili Kelle
Bir sakatat yemeği olan ekşilik kelle, ekşiliğini içerisinde bulunan sirkeden alıyor. Özellikle Kurban Bayramı sonrası kesilen hayvanların kellesinden hazırlanan ve pek çok hastalığa şifa olduğu düşünülen bu lezzet genellikle çorba olarak tüketiliyor. İçerisinde miyanesini gerçekleştirmek için tereyağı ve un, işkembe ve kelle, sirke, sarımsak, baharatlar ve tuz bulunuyor.
Eğer sakatat lezzetlerden hoşlanıyorsanız mutlaka denemeniz gereken bu çorba özellikle kış aylarında tüketiliyor. Eğer Kurban Bayramı sonbahara denk gelirse ekşili kelle danagöz üzümü ile servis ediliyor.
3.Kuru Çörek
Safranbolu’da yöre halkının misafirlerine ikram etmek için en çok hazırladıkları lezzetlerden biri kuru çörektir. İçerisinde yumurta, yoğurt, sıvı yağ, kabartma tozu, un, tuz ve şeker bulunur. Sabah kahvaltılarından çay ikramlarına, günün farklı zamanlarında tüketilen çörek, uzun süre tok kalmaya yardımcıdır. Kuru çöreği pastanelerde ve fırınlarda bulabilirsiniz.
Kuru çörek uzun süre bayatlamaz. Paketli olarak satın alabileceğiniz ve evinize de götürebileceğiniz kuru çörek genellikle bol miktarda yapılır ve uzun süre boyunca bayatlamadığı için tüketilmeye devam eder. Sabah kahvaltılarında kahvaltılık malzemeler ile, çay yanında sade şekilde tüketilen kuru çörek, fırında pişirildiği için hafif ve lezzetlidir.
4.Cevizli Yayım
Cevizli yayım adı verilen bu lezzeti başka yörelerde erişte olarak görmüş veya duymuş olabilirsiniz. Temelde erişte ile hazırlanan bir lezzet olan ancak Safranbolu usulü yapıldığında farklı bir tada sahip olan cevizli yayım, isminden de anlaşılacağı üzere ceviz ve eriştenin buluşmasıyla hazırlanıyor. Bunların yanı sıra içerisine süzme yoğurttan hazırlanan ve sert bir kıvama sahip olan çökelek peyniri de ilave ediliyor.
Hem lezzetli hem de doyurucu olmasının yanı sıra et yemeği tercih etmeyenlerin de tüketebileceği bir lezzet olması ilgi görmesini sağlıyor. Cevizli yayım genellikle ana yemeklerin yanında servis edilse de tek başına da oldukça doyurucu bir seçenektir. Yöresel yemekler hazırlayan restoranlarda bulabileceğiniz bu lezzet günün her saati tercih edilebiliyor.
5.Safranbolu Simidi
Zengin kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi olan simit her yörede birbirinden farklı şekillerde yapılır. Simit denildiğinde birçok kişi susamlı bir hamur işi lezzeti düşünse de Safranbolu simidi farklıdır. İçerisinde ya da üzerinde susam bulunmaz. Bu sayede susama alerjisi olduğu için rahatlıkla simit yiyemeyenler tarafından da tüketilir.
Mayalı bir hamur hazırladıktan sonra belirli bir süre hamurun dinlenmesi beklenir. Ardından hamuru şeritler şeklinde açılır ve yuvarlak şekil verilir. Şekil verilen hamurlar pekmez ile kaynatılmış suya daldırılır ve ardından fırında pişirilir.
Klasik simide benziyor olsa da daha hafif ve daha farklı bir lezzet olan Safranbolu simidi, şehir merkezinde ve ilçelerde bulunan simitçilerde, pastanelerde veya fırınlarda bulunabilir. Özellikle sabah kahvaltıları için tüketilir. Ancak simit hazırlayan ve satan esnaflar günün farklı saatlerinde taze ve sıcak simit pişirir. Dolayısıyla günün her saati severek tüketilen bir lezzettir.
Yanında peynir ve çay gibi aperatifler ile tüketilir. Uzun süre tok kalmaya yardımcıdır. Açlığı giderecek lezzetli bir alternatiftir.
6.Kuyu Kebabı
Kuyu kebabı Safranbolu’nun güney bölgesinde yapılır. Klasik kebaplardan en önemli farkı ise bu kebabı hazırlamak için özel olarak yapılan kuyularda pişirilmesidir. Kuzu etiyle hazırlanan kuyu kebabı için kuzular kancalara tutturulur ve kuyuya sallandırılır. Ardından üzeri kapatılır ve çamur ile sıvanır. Bu sayede kuzu eti kendi buharı ile pişmiş olur.
Uzun bir pişme süresi olan ve evde hazırlamanın mümkün olmadığı bu lezzeti hazırlamak ustalık istiyor. Safranbolu seyahatiniz esnasında mutlaka denemeniz gereken bir lezzet olan kuyu kebabı genellikle akşam yemeklerinde tercih ediliyor. Parçalanarak servis edilen ve yanında pilav gibi yemekler ile sunulan kuyu kebabı oldukça farklı lezzetlerden biridir.
7.Göbü
Göbü farklı yörelerde yapılan pişi ya da hamur kızartması isimleriyle anılan ve genellikle kahvaltılarda tüketilen lezzeti andırıyor. Göbüyü hazırlamak için öncelikle mayalı bir hamur yoğruluyor. Bir süre dinlendirilen hamur küçük parçalara bölünerek kızgın sıvı yağda kızartılıyor.
Klasik hamur kızartmasından farklı olarak içerisine farklı harçlar yerleştirilebiliyor. Damak zevkine göre ıspanaklı kıymalı, peynirli, ıspanaklı ya da cevizli olarak hazırlanabiliyor. Yarım daire şeklinde kapatılan ve harçlı bir şekilde kızgın yağda kızartılan göbü genellikle sabah kahvaltılarında tüketiliyor. Kahvaltı dükkanlarında bulabileceğiniz bu lezzeti bazı pastaneler de hazırlıyor. Göbü genellikle yanında kahvaltılık ürünler ile servis ediliyor ve çay ile tüketiliyor.
8.Dilme Fasulye
Safranbolu tarım konusunda gelişmiş bir bölgede yer alır. Bu durum mutfağına da yansıyor. Bölgede yetişen fasulyelerden hazırlanan dilme fasulye yemeği, genellikle kemikli koyun eti, salça ve baharatlar ile hazırlanan bir ev yemeğidir.
Yaz aylarında yöre halkı aldıkları fasulyeleri güneşte kurutur. Bu sayede kış aylarında fasulye yemeği kurutulmuş fasulyelerden hazırlanır. İlçede ve merkezde bulunan, ev yemekleri hazırlayan restoranlarda deneyebileceğiniz bir lezzet olan dilme fasulye genellikle sarımsaklı yoğurt ile servis edilir ve yanında ekmek tüketilir. Klasik fasulye yemeğini seviyor ancak daha farklı bir lezzet arıyorsanız denemeniz gereken dilme fasulye Safranbolu’da yöresel tatların başında geliyor.
9.Yayım Çorbası
Özellikle soğuk kış günlerinde içinizi ısıtacak, yöre halkı tarafından genellikle evlerde hazırlanan ancak yöresel restoranlarda da bulabileceğiniz bir lezzet olan yayım çorbası, yayım adı verilen eriştelerle hazırlanıyor. Yayım ismi ile anılan erişteler yöre halkı tarafından evlerde özel olarak hazırlanıyor ve ardından paketlenerek kış aylarında kullanılıyor.
Merkezde bulunan yöresel dükkanlarda yöre halkı tarafından hazırlanan paketli erişteler bulabilirsiniz. Paketli eriştelerden satın alarak yayım çorbasını evde hazırlayabilirsiniz.
Yayım çorbası içerisinde erişte, salça, kıyma ve tereyağı bulunuyor. İçerisinde bulunan erişteler sebebiyle uzun süre tok kalmaya yardımcıdır. Sıcak bir başlangıç için tüketebileceğiniz bu çorbanın besleyici değeri yüksektir.
10.Cevizli Çörek
Mayalı hamur ile hazırlanan, içerisinde sıvı yağ ve ceviz bulunan, rulo şeklinde pişirilen ve yörenin en sevilen hamur işi lezzetlerinden biri olan cevizli çörek fırın ve pastanelerde bulunuyor. Yöre halkı tarafından genellikle evlerde hazırlanıyor olsa da fırın ve pastanelerde günün her saati sıcak ve taze bir şekilde hazırlanıyor. Cenaze evine yakınlar tarafından yapılıp götürülen, aniden eve gelen misafire ikram edilen dolayısıyla yöre halkı için önemli bir lezzet olan cevizli çörek dikdörtgen kesilerek fırın tepsisine dizilir ve üzerine sürülen yumurta sarısı sayesinde kızarana kadar pişirilir. Genellikle yanında çay ile tüketilir.
11.Keşkek
Safranbolu’da gezilecek yerler arasında bulunan çok sayıda köy yer alıyor. Doğal güzellikleri ile görenleri kendine hayran bırakmayı başaran köyler yalnızca gezilmesi gereken yerleriyle değil, denenmesi gereken lezzetleriyle de dikkat çekiyor. Safranbolu’da bulunan köylerden biri olan Yazıköy’e has bir lezzet olan keşkek özellikle bayram gibi günlerde hazırlanıyor.
Erkeç eti, aşurelik buğday, salça ve baharatlar ile hazırlanan; yapımı neredeyse 24 saat süren keşkek pek çok kişi tarafından yoğun bir ilgi görüyor. Yöre halkı tarafından evlerde hazırlanan ancak yöresel yemekler hazırlayan restoranlarda da bulunabilecek keşkek genellikle yufka ile ikram ediliyor.
12.Kuru Bakla
Safranbolu’da kuru bakla tüketimi oldukça yaygındır. Meze ya da yemek haliyle tüketilen ve yöre halkı tarafından yoğun bir ilgi gören bu lezzet uzun süre tok kalmaya yardımcıdır. Yemek olarak hazırlanan kuru bakla için kuru baklanın yanında kuru soğan, yeşil soğan, taze sarımsak, maydanoz, dere otu, tuz, zeytinyağı ve un kullanılır.
Daha önce bu gibi bir lezzet denemediyseniz farklı gelmesi normaldir. Aromatik lezzetleri sevenlerin damak tadına hitap eden kuru bakla genellikle akşam yemeklerinde tüketilir. Yöre halkı tarafından çoğunlukla kış aylarında ve evlerde hazırlanır. Besleyici değeri yüksek ve diyet için de uygun bir lezzet olan kuru bakla, yöresel yemekler hazırlayan restoranlarda bulunabilir.
13.Çullu Börek
İncecik açılan yufkaların sacda pişirilmesi ve ardından tereyağı ile karıştırılmasıyla hazırlanan çullu börek Safranbolu’da hazırlanan en sevilen hamur işi lezzetlerden biridir. Yöresel lezzetlerden biri olan tereyağının tadıyla birleşen yufkalar, özellikle sabah kahvaltılarının en sevilen lezzetlerinden biri olan çullu böreğin hazırlanmasını sağlar.
Yöre halkı tarafından çoğunlukla sabah kahvaltıları için tüketiliyor olsa da düğün yemeği olarak adlandırıldığı biliniyor. Düğün ya da bayram gibi kalabalık misafir gruplarının ağırlanması gereken durumlarda hazırlanan çullu börek yöre halkı tarafından genellikle evlerde pişirilir. Ancak fırın ve pastanelerde günün her saati sıcak ve taze bir şekilde bulabilirsiniz.
14.Safranbolu Baklavası
Türk mutfağının en önemli tatlılarından biri olan ve her yörede farklı şekillerde yapılan baklava, şerbetli ve ince hamur ile açılmış tatlılardan biridir. Pek çok kişinin en sevdiği tatlılardan biri olan baklava, Safranbolu usulü 48 kat yufka ile hazırlanır. Çıtır çıtır bir lezzet olan ve incecik açılmış hamurlar ile hazırlanan Safranbolu baklavası normal baklavalardan daha farklı bir lezzete sahiptir.
İçerisinde genellikle cevizli bir harç bulunur. Taze şekilde tüketilmesi önerilir. Merkezde ve ilçelerde yer alan baklavacı ve tatlıcılarda bulabileceğiniz bu lezzeti paketli olarak satın alabilir ve sevdiklerinize hediye olarak götürebilirsiniz.
15.Safranlı Zerde
Safran bitkisi, pirinç, üzüm ve şeker ile hazırlanan, sıcak ya da soğuk şekilde ikram edilen safranlı zerde, Safranbolu mutfağının en çok tüketilen tatlılarından biridir. Hem hafif hem lezzetli hem de uzun süre tok kalmaya yardımcı bir tatlı olması sıklıkla tüketilmesini sağlar. Jöle kıvamında olması için nişasta sulandırılarak pişirilir.
Kaselerde servis edilir ve genellikle servisten önce Antep fıstığı ile süslenir. Yöresel yemekler hazırlayan restoranlarda yemek sonrası ikram edilir. Merkezde ve ilçelerde bulunan tatlıcılarda da bulunabilir. Safranlı zerde yöre halkı tarafından yaz kış tüketilen bir tatlıdır.
16.Oklava Dolaması
Safranbolu yalnızca ana yemekleriyle değil tatlıları ile de zengin ve çeşitli bir mutfağa sahiptir. Oklava dolaması, oklava tatlısı ya da burma tatlısı olarak adlandırılan bu lezzet sıvı yağ, yoğurt, süt, yumurta, sirke ve un ile hazırlanan hamurun içerisine çekilmiş ceviz ve üzerine şerbet ilave edilmesiyle sunulur.
Oklava dolaması klasik baklavalardan daha farklıdır. Yöre halkı tarafından bayram gibi özel günlerde evlerde hazırlanır. Ancak tatlı konusunda da önemli bir zenginliğe sahip olan ilçenin merkezinde ve mahallelerde tatlı dükkanları görmek mümkündür. Bu dükkanlarda deneyebileceğiniz ve sevdiklerinize götürmek için paketli olarak satın alabileceğiniz oklava dolaması, bir baklava versiyonudur.
17.Safranbolu Lokumu
Lokum Türk mutfağı için kültürel lezzetlerden biridir. Kökeninin Osmanlı mutfağına dayandığı bilinen bu tatlı, Türkiye’nin farklı yörelerinde farklı şekillerle hazırlanır. Çay ya da kahvenin yanına ikram edilen ve genellikle misafire ikram edilmek için evlere alınan lokum Safranbolu’da da yöreye ait farklı bir versiyon ile hazırlanır.
Safranbolu lokumunun klasik lokumlara oranla en önemli farkı daha hafif bir lezzete sahip olmasıdır. Diğer lokumlar gibi yedikten sonra ağzınızda şekerli bir tat kalmasına yol açmaz. Bir diğer önemli özelliği ise içerisinde bulunan safrandır.
Safranbolu lokumu safranlı hazırlanan çeşitlere sahiptir. Bunun yanı sıra güllü, fındıklı, çifte kavrulmuş ve sade gibi farklı çeşitleri ile de hazırlanır. Yaklaşık 15. yüzyıldan beri Anadolu’da bilinen ve 17. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisinde yaygınlaşan Safranbolu lokumu, Safranbolu’ya özgü en önemli lezzetlerden biridir.
Safranbolu yöresinde lokuma oldukça önem verilir. Bu sebeple seyahatiniz esnasında lokum dükkanlarıyla karşılaşmanız muhtemeldir. Bu dükkanlarda deneyebileceğiniz Safranbolu lokumunu paketli olarak alarak sevdiklerinize de götürebilir ve hediye edebilirsiniz.
18.Kiren Şerbeti
Kiren şerbeti ya da kızılcık şerbeti, Safranbolu Yöresine ait en sevilen lezzetlerden biridir. Özellikle yaz aylarında yapılan bir içecek olan kiren şerbeti, idrar yolu enfeksiyonu başta olmak üzere çok sayıda hastalığa şifa olması sebebiyle tüketilir.
Safranbolu’da yetişen kızılcıklar toplandıktan sonra temizlenir ve bir tencereye alınarak üzerine su ve şeker ilave edilir. Yaklaşık yarım saat kadar kaynatılır ve ardından süzülerek soğumaya bırakılır.
Kiren şerbeti Safranbolu yöresi için önemli bir lezzettir ve pek çok kişi tarafından yoğun bir ilgi görür. Yöre halkı tarafından bayram gibi özel günlerde misafirlere ikram etmek için bolca hazırlanan bu lezzeti yöresel lezzetler satan dükkanlarda paketli halde bulabilirsiniz. Soğuk tüketilmesi önerilen ve özellikle yaz aylarında iç ferahlatan bir lezzet olan kiren şerbeti, Safranbolu’da en çok tüketilen içeceklerin başında gelir.
